Phrasal verbs, delikatnie mówiąc, nie należą do ulubionych elementów na zajęciach angielskiego. Postanowiliśmy więc pokazać, że czasowniki frazalne nie są takie straszne, jak je malują. Upakowaliśmy w poniższym artykule potężną dawkę inspiracji na naukę frejzali, przydatnych informacji, piosenek i ciekawostek. Stworzyliśmy też dwie listy phrasal verbs w formacie PDF idealne do powtórek. Dowiesz się też, dlaczego warto się ich uczyć (poza tym, że mogą pojawić się na dowolnym egzaminie, maturze czy sprawdzianie).
Warto zapamiętać
-
- ✅ Kontekst to król: Phrasal verbs zmieniają znaczenie w zależności od przyimka (np. give up vs give away). Nie ucz się ich jako pojedynczych słów, ale zawsze w pełnych zdaniach.
- ✅ Odejdź od alfabetu: Nauka z długiej listy alfabetycznej jest nieskuteczna i nudna. Dziel czasowniki na kategorie tematyczne (np. Emocje, Podróże, Szkoła), aby Twój mózg szybciej łączył fakty.
- ✅ Must-have na egzaminach: Znajomość podstawowych phrasali (takich jak look for, turn on, find out) jest niezbędna, aby zdobyć punkty na egzaminie ósmoklasisty i maturze
- ✅ Wizualizacja pomaga: Używaj map myśli. Rozpisanie jednego czasownika (np. GET) i jego wariantów na grafice przyspiesza zapamiętywanie nawet o 50%.
- ✅ Słuchaj aktywnie: Phrasale są fundamentem naturalnego języka (filmy, seriale). W codziennej rozmowie częściej usłyszysz „put off the meeting” niż sztywne „postpone”.
Phrasal verbs to jedna z najbardziej nielubianych przez uczniów struktur w języku angielskim. Nic dziwnego! Nie ma czegoś podobnego w języku polskim. Ale… cheer up (⬅️uwaga, frejzal)! Nie tylko my, Polacy, mamy z nimi trudności. Wielu uczniów, którzy uczą się angielskiego, ma ten sam problem. I jest wiele sposobów, by się nauczyć i używać phrasal verbs.
Zacznijmy od list phrasal verbs do pobrania…
Phrasal verbs – listy PDF i zadania do wydruku
- ✅ Lista phrasal verbs podzielona tematycznie (rekomendowana)
- ✅ Lista phrasal verbs z podziałem na czasowniki
- ✅ Dodatkowe darmowe materiały do druku: flashcards, zadania + mp3 z phrasalami
TOP 20 najczęstszych phrasal verbs, które musisz znać
Źródło danych: Lista opracowana na podstawie badania The PHaVE List (Garnier & Schmitt)2, analizującego najczęściej używane zwroty w języku angielskim.
| Phrasal verb | Najczęstsze znaczenie (wg PHaVE List2) | Przykład użycia |
|---|---|---|
| go on | dziać się / kontynuować | What is going on here? |
| pick up | podnieść coś / odebrać kogoś | Can you pick up that paper for me? |
| come back | wracać (do miejsca/stanu) | I will come back home later. |
| come up | pojawić się / podejść (fizycznie) | He came up to me and said hello. |
| go back | wracać (do miejsca) | Let’s go back to the car. |
| find out | dowiedzieć się / odkryć | I found out the truth yesterday. |
| come out | wyjść (z domu / z ukrycia) | The sun came out after the rain. |
| go out | wyjść (z domu na miasto) | Do you want to go out tonight? |
| point out | zwrócić uwagę / wskazać | She pointed out my mistake. |
| grow up | dorastać | I grew up in a small town. |
| set up | zorganizować / założyć (np. firmę) | They set up a new meeting for Friday. |
| turn out | okazać się | It turned out to be a great day. |
| get out | wyjść / wydostać się | Get out of here! |
| come in | wejść (do środka) | Please come in and sit down. |
| take on | podjąć się (zadania) / wziąć na siebie | I can’t take on more work right now. |
| give up | poddać się / rzucić (nawyk) | Don’t give up, keep trying! |
| make up | tworzyć (część całości) / zmyślić | Women make up 50% of the team. |
| end up | skończyć (gdzieś/jakoś) | We ended up eating pizza. |
| get back | wrócić (do miejsca/stanu) | When will you get back from London? |
| look up | sprawdzić (informację) | I need to look up this word. |
Egzaminacyjne „Pewniaki”: egzamin ósmoklasisty i matura
Lista naukowa to fundament, ale polskie egzaminy rządzą się swoimi prawami. CKE uwielbia sprawdzać konkretne phrasal verbs w zadaniach na parafrazę (transformacje) oraz tłumaczenie fragmentów zdań. Znajomość poniższych zwrotów to często darmowe punkty.
Egzamin ósmoklasisty – TOP5
Te czasowniki pojawiają się w arkuszach niemal co roku. Musisz je znać, aby poradzić sobie z zadaniami otwartymi:
- ✅ look forward to – nie móc się doczekać
(Klasyk w e-mailach: „I look forward to seeing you” – pamiętaj o końcówce -ing!) - ✅ run out of – wyczerpać się / skończyć się
(Często w kontekście zakupów: „We ran out of milk” ) - ✅ give up – poddać się / rzucić nawyk
(Częsty temat w czytankach o zdrowym trybie życia) - ✅ look after – opiekować się
(Synonim „take care of” – często w zadaniach na parafrazę) - ✅ get on with – dogadywać się z kimś
(Idealne do opisywania relacji z rówieśnikami)
️ Matura ustna i pisemna – punkty za styl
Na maturze egzaminatorzy szukają „bogactwa językowego”. Użycie odpowiedniego phrasal verb zamiast zwykłego słowa (np. put off zamiast delay) automatycznie podnosi ocenę za słownictwo.
- bring up – poruszyć temat
(Przydatne w rozmowie sterowanej przy wyrażaniu opinii) - put off – odładać na później
(Świetne do opisu obrazka: „Maybe they put off the trip due to rain”) - take up – zacząć (hobby/sport)
(Idealne do tematów o zainteresowaniach i czasie wolnym) - cut down on – ograniczyć (np. cukier)
(Kluczowe w tematach: Zdrowie, Ekologia, Zakupy)
Listy phrasal verbs: Tematy w sam raz na egzaminy
Lista phrasal verbs z podziałem tematycznym do ściągnięcia w formacie PDF
Szkoła i nauka
- Hand in – oddać (np. pracę domową) | The students handed in their assignments on time.
- Drop out – rzucić (szkołę), zrezygnować | She decided to drop out of college after one year.
- Pick up – nauczyć się (mimochodem, szybko) | He picked up some French while living in Paris.
- Catch up – nadrobić (zaległości) | I need to catch up on my reading for the exam.
- Brush up on – odświeżyć (wiedzę) | I need to brush up on my Spanish before the trip.
✈️ Podróże
- Set off – wyruszać w podróż | We set off for the mountains at dawn.
- Check in – zameldować się (w hotelu/na lotnisku) | They checked in at the hotel around 3 PM.
- Take off – startować (o samolocie) | The plane takes off at 6 PM.
- Get away – wyjechać na krótki urlop, wyrwać się | We need to get away for a few days to relax.
⏰ Codzienna rutyna
- Wake up – budzić się | I wake up at 7 AM every day.
- Get up – wstawać z łóżka | She gets up early to exercise.
- Get together – spotkać się (z kimś) | We should get together for lunch sometime.
- Give up – zrezygnować, rzucić (np. nawyk) | He decided to give up smoking.
❤️ Emocje
- Cheer up – rozchmurzyć się, pocieszyć kogoś | She tried to cheer him up with a funny joke.
- Calm down – uspokoić się | He calmed down after the argument.
- Break down – załamać się (emocjonalnie) | She broke down in tears after hearing the news.
- Get over – przezwyciężyć, pogodzić się z czymś | It took him a while to get over the breakup.
Praca i obowiązki
- Carry out – przeprowadzać (np. eksperyment) | The scientists carried out an important experiment.
- Take over – przejąć (kontrolę, stanowisko) | She will take over the project next month.
- Look after – opiekować się, doglądać | He looks after the office when the manager is away.
- Lay off – zwolnić (pracownika) | The company had to lay off several employees.
Phrasal verbs, frejzale, frazale, phrasale, czasowniki frazalne, złożone, frazowe… Co to takiego?
Phrasal verbs (czasowniki frazalne, złożone lub frazowe) to połączenie czasownika z przyimkiem, przysłówkiem lub obydwiema tymi częściami mowy na raz, które nadaje mu nowe znaczenie.
Brzmi skomplikowanie? Nie martw się, nie musi tak być! Weźmy na warsztat jeden z najprostszych przykładów:
- Czasownik: put – położyć
- Dodatek: down – w dół
- Nowe znaczenie: put down – zapisać
Jak widzisz, A+B daje nam coś zupełnie nowego: C!
Dlaczego warto się uczyć czasowników frazalnych?
-
- Są bardzo często używane – pojawiają się zarówno w mowie potocznej, jak i w formalnych tekstach pisanych.
- Urozmaicają język – dzięki nim możesz wyrażać się dokładniej i ciekawiej. Koniec z nudą i najprostszymi sformułowaniami.
- Sprawiają, że brzmisz bardziej naturalnie – i lepiej rozumiesz inne osoby. Wystarczy, że nauczysz się, że dwa słowa mogą razem dać zupełnie nowe znaczenie, a Twój angielski od razu będzie brzmiał bardziej naturalnie. Jeśli więc marzysz o mówieniu i pisaniu płynnie po angielsku, bez phrasali ani rusz!
Ciekawostki związane z phrasal verbs
✔️ Jak podaje Benjamin J. White w swoim artykule dla „The Modern Language Journal”1, phrasal verb pojawia się średnio raz na 150 słów w języku angielskim.
✔️ Czy wiesz, ile frazali istnieje w języku angielskim? Według Longman Phrasal Verbs Dictionary jest ich ponad 5 000; według niektórych lingwistów nawet ok. 10 000.
✔️ Phrasal verbs mają średnio ponad 5 znaczeń2 (ale umówmy się, wiele z nich jest naprawdę rzadko używanych – warto jednak mieć świadomość, że phrasale mogą być bardzo wieloznaczne).
✔️ Nauka phrasali jest trudna nie tylko dla Polaków, ale dla wszystkich, którzy w swoim własnym języku nie mają niczego podobnego, np. dla osób mówiących po chińsku, hebrajsku, duńsku czy szwedzku. Naukowcy zaobserwowali, że te osoby po prostu unikają takich konstrukcji1.
„Wake me up when I’m famous” – „Obudźcie mnie, kiedy będę sławna/y”. „Wake up” to znany phrasal verb, potrzebny na każdym poziomie nauki angielskiego.
Rodzaje czasowników frazalnych
Podział ze względu na separację (czy można je rozdzielać w zdaniu, czy nie)
1️⃣ Rozłączne (separable phrasal verbs)
W tych czasownikach złożonych cząstka (przyimek lub przysłówek) może być oddzielona od czasownika.
- ✏️ Przykład: Take out (wyjąć) ➡️ I took the book out of the bag. (Wyjąłem książkę z torby.)
2️⃣ Nierozłączne (non-separable phrasal verbs)
Cząstka przyimkowa nie może być oddzielona od czasownika przez obiekt.
- ✏️ Przykład: Look after (opiekować się) ➡️ I look after my brother. (Opiekuję się moim bratem.)
Nie możesz powiedzieć: ❌ I am going to look my brother after.
Podział ze względu na liczbę słów
1️⃣ Dwuczęściowe (two-part phrasal verbs)
Składają się z czasownika i jednej cząstki (przyimka lub przysłówka).
- ✏️ Przykład: Look up (poszukać, sprawdzić) ➡️ I looked up the word in the dictionary. (Sprawdziłem słowo w słowniku.)
2️⃣ Trzyczęściowe (three-part phrasal verbs)
Składają się z czasownika, cząstki i dopełnienia.
- ✏️ Przykład: Put up with (znosić coś) ➡️ I can’t put up with his behavior any longer. (Nie mogę dłużej znosić jego zachowania.)
Sprawdź też:
Napis na tabliczce: „Come in! We’re open!” – Wejdź, mamy otwarte! „” „Come in” to jeden z podstawowych phrasal verbs.
Czy czasowniki frazowe są formalne?
W przypadku czasowników frazalnych w angielskim, poziom ich formalności zależy od kontekstu i nacechowania konkretnego słowa. Np. to hang out with someone jest bardziej potoczne niż to spend time with someone, ale nie jest to zasadą – istnieje wiele formalnych i neutralnych czasowników złożonych, których można używać także w bardziej formalnych okolicznościach zarówno w mowie, jak i w piśmie. Poniższy przykład to frazal, który będzie brzmiał bardziej „na miejscu” w formalnym artykule czy e-mailu niż zwykły, pojedynczy czasownik (np. did):
- ✏️ Przykład: Carry out (przeprowadzić) ➡️ Researchers carried out a survey. (Naukowcy przeprowadzili ankietę.)
Sprawdź też:
Na jakim poziomie angielskiego są czasowniki frazowe?
Pierwsze phrasal verbs pojawiają się na samym początku nauki angielskiego – na poziomie A1 (Stand up, please!). Z czasem jest ich jednak coraz więcej, więc warto zrozumieć ich mechanizm już na samym początku! Jeśli to początek Waszej przygody z angielskim, zobacz, od czego zacząć naukę angielskiego z dzieckiem?
Sprawdź też:
Pobierz listę phrasal verbs do wydruku – czasowniki frazalne z get, pul, look, break, turn…
Nauka phrasal verbs. Skuteczne sposoby
Skoro już wiesz, na czym polegają phrasal verbs, czyli czasowniki frazowe, na pewno nie zaszkodzi podczas nauki wypróbować kilka metod!
-
- ✅ Rapowanie/rymowanie – to jedna z supermocy wykorzystywanych w metodzie Early Stage; baw się językiem i stwórz coś naprawdę wpadającego w ucho, np. let’s get back, I gotta pack.
- ✅ Piosenki – bo muzyka to także jedna z naszych supemocy! Znajdź piosenki, w których używane są phrasal verbs* (trochę Ci w tym pomożemy, spójrz poniżej⬇️). Słuchaj ich uważnie, a potem spróbuj sam/a zaśpiewać, zwracając uwagę na kontekst czasowników frazowych. W Spotify w wielu piosenkach można włączyć sobie tekst, który podświetla się w odpowiednim momencie. Na YouTube również można znaleźć piosenki do karaoke (sing-along versions). Tekst przed oczami może zdziałać cuda jeśli chodzi o zrozumienie i zapamiętanie treści.
- ✅ Dialogi w filmach i serialach. Zwracaj uwagę na to, jak bohaterowie używają czasowników frazowych w naturalnych kontekstach. Listening jest bardzo ważny na egzaminach – a frazale mogą się w takich zadaniach pojawić.
- ✅ Spiralność, czyli… powtarzanie! I to powtarzanie na różne sposoby – np. w piosence, na samodzielnie zapisanej karteczce samoprzylepnej (to zależy od tego, jak dziecko lubi się uczyć najbardziej – nauka angielskiego poprzez słuchanie to tylko jeden ze sposobów!). Zobacz też 10 sposobów na naukę słówek po angielsku dla dzieci.
- ✅ Kojarzenie i wizualizacja. Możesz też samodzielnie podzielić phrasale na kategorie z którymi się kojarzą – wbrew pozorom mogą mieć ze sobą sporo wspólnego (pisze o tym np. Richard Side w artykule „Phrasal Verbs: Sorting them out”3). Trochę Ci pomogliśmy i stworzyliśmy listę phrasali z podziałem na kategorie. Warto jednak też wypisać znane sobie frazale i podzielić je na kategorie samodzielnie. Albo stworzyć własne fiszki ze znanymi sobie frejzalami. Dlaczego? Ciekawie pisze o tym nasza metodyczka główna, Beata Wysocka w artykule: Retrieval Practice. Klucz do efektywnej nauki języka angielskiego
Lista phrasal verbs z… piosenek ❤️
-
- „Get up, stand up” Bob Marley
- „Holding Out for a Hero” Bonnie Tyler
- „Shake it off” Taylor Swift
- „Wake Me Up Before You Go-Go” Wham!
- „Catch Up With the World” Buster Benton
- „Let Somebody Go” Coldplay X Selena Gomez
- „Don’t Let Me Down” The Chainsmokers
- „Locked Away” R. City ft. Adam Levine
A jakie są Twoje ulubione piosenki z phrasal verbs?
Wskazówka: Kategoryzowanie i zapamiętywanie frazali można sobie ułatwić za pomocą map myśli.
Więcej artykułów na temat technik uczenia się:
Listy phrasal verbs do wydruku z tłumaczeniami i przykładami
Poniżej znajdziesz nasze listy phrasal verbs do druku:
- ✅ Lista phrasal verbs podzielona tematycznie (rekomendowana)
- ✅ Lista phrasal verbs z podziałem na czasowniki (get, put, take, look, break, turn, bring, cut, set)
FAQ
Dlaczego warto uczyć się phrasal verbs?
Phrasal verbs są często używane w mowie potocznej i formalnych tekstach, urozmaicają język oraz sprawiają, że brzmi się bardziej naturalnie.Jakie metody nauki phrasal verbs są zalecane w artykule?
Artykuł zaleca metody takie jak rapowanie, słuchanie piosenek, oglądanie dialogów w filmach oraz powtarzanie i wizualizacja.
Jakie są przykłady phrasal verbs podanych w artykule?
Przykłady to „put down” (zapisać), „take out” (wyjąć) oraz „look after” (opiekować się).Na jakim poziomie angielskiego pojawiają się pierwsze phrasal verbs?
Pierwsze phrasal verbs pojawiają się na poziomie A1, na przykład „Stand up, please!”Nadzór merytoryczny nad artykułem:
Beata Wysocka – metodyczka główna Early Stage. Z wykształcenia filolożka języka angielskiego i psycholożka. Jest również trenerką umiejętności poznawczych, jogi i mindfulness dla dzieci, nauczycielką MBSR w trakcie certyfikacji. Zawsze pilnuje ważnych dla niej i dla Early Stage wartości – ekologii, NVC (non-violent communication, czyli komunikacji bez przemocy), otwartości na różnorodność, a przede wszystkim cyfrowego i psychicznego dobrostanu dzieci i młodzieży. Jest współautorką podręczników do angielskiego dla uczniów Early Stage. W wolnych chwilach chodzi po górach i medytuje.
Zapraszamy również do artykułów autorstwa Beaty Wysockiej na naszym blogu:
-
- ➡️ Jak przygotować się do egzaminów Cambridge?
- ➡️ Jak zrelaksować mózg po wielu godzinach nauki?
- ➡️ Przerwy w nauce — mózg będzie za nie wdzięczny
- ➡️ Gimnastyka mózgu – jak pobudzić mózg do nauki?
- ➡️ Wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk — style uczenia się to mit?
- ➡️ Dlaczego IQ już dawno odeszło do lamusa?
- ➡️ Kreatywność: czym jest i jak ją pobudzić?
Źródła:
1. B. J. White „A Conceptual Approach to the Instruction of Phrasal Verbs” [w:] The Modern Language Journal, 96(3), 419-438. doi:10.1111/j.1540-4781.2012.01365.x.
2. Garnier, M., & Schmitt, N. (2014). The PHaVE List: A pedagogical list of phrasal verbs and their most frequent meaning senses. Language Teaching Research, 19(6), 645–666. doi:10.1177/1362168814559798 + Lista 150 najpopularniejszych phrasal verbs opracowana podczas tych badań.
3. Side, R. (1990). Phrasal verbs: sorting them out. ELT Journal, 44(2), 144–152. doi:10.1093/elt/44.2.144.