Jesteś mamą albo tatą więcej niż jednego dziecka? Twoje dzieci kłócą się, a Ty nie wiesz, jak reagować? A może spodziewacie się kolejnego dziecka i zastanawiasz się, jak przygotować do tego starszaka? Temat relacji między rodzeństwem to dla niejednego rodzica co najmniej dwójki dzieci spore wyzwanie. Jeśli zastanawiasz się, jak możesz pomóc Twoim dzieciom w budowaniu bliskich relacji, sięgnij po książkę „Zgodne rodzeństwo” Natalii i Krzysztofa Minge, w której znajdziesz sporo cennych wskazówek.
Natalia i Krzysztof, autorzy wspomnianej książki, to małżeństwo, które wychowuje troje własnych dzieci. Są też psychologami, od lat pracującymi z dziećmi i rodzicami. W książce dzielą się pomysłami na to, jak rodzice mogą ułatwić wspólne życie rodzeństwa, by pomóc dzieciom w budowaniu silnej i trwałej więzi. W obiegowej opinii przyjęło się sądzić, że posiadanie rodzeństwa to „czysta radość”, że brata albo siostrę „trzeba kochać”, że posiadanie „pełnej” (czytaj: z więcej niż jednym dzieckiem) rodziny to samo szczęście, a jedynacy sporo w życiu tracą… Mniej mówi się o tym, że w relację między rodzeństwem, poza radością, miłością i solidarnością, wpisane są także: złość, rywalizacja, zazdrość, a czasami wręcz nienawiść. Zarówno te przyjemne, jak i trudne uczucia są naturalne i nierozerwalnie związane z rodzeństwem. Podobnie jest z byciem rodzicem więcej niż jednego dziecka: czasami możesz z zachwytem patrzeć na to, jak Twoje dzieci bawią się ze sobą na placu zabaw, jak pomagają sobie nawzajem albo czymś się dzielą, by w innym momencie z przerażeniem i niedowierzaniem obserwować te same dzieci, które się gryzą, kopią, wyrywają sobie rzeczy czy wyzywają się.
Jedną z zalet książki Natalii i Krzysztofa Minge jest między innymi to, że nie przedstawiają oni relacji w rodzeństwie w lukrowany, przesłodzony sposób. Nie piszą, że całkowita zgoda między rodzeństwem jest możliwa albo że rodzic ma 100% wpływu na relację między dziećmi i wystarczy użycie kilku sztuczek, a dzieci będą żyły ze sobą w pełnej harmonii. W książce znajdziesz raczej przekaz mówiący o tym, że pewne problemy, z którymi borykają się rodzice rodzeństwa (jak na przykład konflikty, zazdrość, rywalizacja czy agresja) są naturalne i nie sposób im całkowicie zaradzić. Autorzy nie zostawiają jednak czytelnika jedynie ze stwierdzeniem „to naturalne, nie przejmuj się”. Piszą o tym, co jako rodzic możesz zrobić dla swoich dzieci, by łatwiej radziły sobie z konfliktami, zazdrością czy agresją, a nie – co zrobić, by ich w ogóle nie było.
Właśnie rozdziały dotyczące konfliktów między rodzeństwem oraz agresji pomiędzy nim mogą być szczególnie cenne dla rodziców. Wydaje się, że szczególnie kłótnie między rodzeństwem spędzają rodzicom sen z powiek – nie tylko zakłócają rodzinny spokój, generując dużo hałasu i zamieszania, ale przede wszystkim uruchamiają różne trudne emocje zarówno w dzieciach, jak i w rodzicach. Ci drudzy często odczuwają strach o to, żeby dzieci nie zrobiły sobie krzywdy czy wreszcie bezradność związaną z tym, że nie wiadomo, kiedy, jak i czy w ogóle reagować. W „Zgodnym rodzeństwie” można znaleźć sporo konkretnych wskazówek dotyczących tego, co robić, gdy dzieci się kłócą. Jak skutecznie pomóc zarówno im, jak i sobie. Jednocześnie, nie są to „jednorazowe” porady, których celem jest uciszenie dzieci „tu i teraz”. Celem jest przekazanie dzieciom strategii radzenia sobie z konfliktem zarówno aktualnym, jak i z przyszłymi. Oczywiście, wymaga to czasu, praktyki i wsparcia ze strony dorosłych. Na szczęście po lekturze książki będziesz wiedział, jak to wsparcie może wyglądać.
Książka podzielona jest na tematyczne rozdziały, które omawiają różne typowe trudności i wyzwania, mogące spotkać rodziców rodzeństwa. Mimo niewielkiej objętości, dostarcza sporą dawkę praktycznej wiedzy. Poruszone w niej zagadnienia to między innymi kwestie dotyczące tego, jak przygotować starsze dziecko na pojawienie się na świecie brata lub siostry. Jak stworzyć dzieciom warunki do tego, by mogły zbudować ze sobą bliską więź? Jak nie wtłoczyć starszaka w rolę „jesteś starszy, więc powinieneś…”? Jak radzić sobie ze wspomnianymi konfliktami między dziećmi? Jak nie obciążać dzieci własnymi problemami?
To ostatnie pytanie wydaje się być szczególnie istotne. Jedną z zalet poradnika jest to, że nie skupia się on wyłącznie na relacji między rodzeństwem (choć niewątpliwie jest ona w centrum) i poświęca uwagę także przeżyciom rodzica. W końcu bycie rodzicem rodzeństwa może być czasami naprawdę trudne, ponieważ konfrontuje z własnymi, często nieprzyjemnymi emocjami czy z niechcianymi wspomnieniami z doświadczeń z własnym rodzeństwem. Jak zmierzyć się ze swoimi uczuciami czy wspomnieniami i nie obciążać nimi dziecka? Na te niezwykle ważne pytanie można znaleźć odpowiedź, zgłębiając jeden z rozdziałów „Zgodnego rodzeństwa”. Autorzy dzielą się w nim nie tylko wiedzą na ten temat czy konkretnymi wskazówkami, ale podają także miejsca, w których rodzic może skorzystać ze wsparcia, jak również tytuły książek, których lektura może być w tym temacie pomocna.
Relacja z bratem czy z siostrą to bardzo często najdłuższa relacja, jaką mamy w życiu. Warto więc zadbać o nią już od samego początku. Małe dzieci nie są w stanie zrobić tego samodzielnie i potrzebują w tym obszarze wsparcia rodziców. Jeśli więc chcesz w świadomy sposób pomóc swoim dzieciom w budowaniu bliskości między nimi, sięgnij po książkę „Zgodne rodzeństwo” Natalii i Krzysztofa Minge, w której znajdziesz wiele cennych informacji i wskazówek na ten temat.
Autorka: Justyna Kobyra, psycholog dziecięcy