Wady postawy u dziecka wpływają na całokształt jego funkcjonowania na co dzień. Warto więc wiedzieć, jak powstają i jak nie przegapić ich pierwszych oznak. Podpowiadamy także, jak zapobiegać wadom postawy u dzieci, by w przyszłości nie utrudniały życia Twojemu maluchowi. A jeśli Twoje dziecko przejawia już problemy z prawidłową postawą ciała, przeczytaj o zaleceniach i sposobach leczenia tego typu dysfunkcji.
Czym są wady postawy u dzieci?
Wady postawy u dzieci dotyczą nie tylko dziecięcego kręgosłupa, ale także kończyn dolnych czy klatki piersiowej. Charakteryzują się nieprawidłowościami i odchyleniami od prawidłowej postawy ciała, które dość łatwo jest zauważyć. Często w początkowym okresie ich powstawania naszą uwagę zwracają zaokrąglone plecy dziecka, wystająca łopatka, pochylona głowa, wystający brzuch lub nienaturalnie wysunięta miednica.
Dziecięce problemy z kolanami, biodrami albo stopami, a także kręgosłupem, sprawiają, że dziecko przybiera niesymetryczną i nienaturalną postawę ciała, by uniknąć bólu lub dyskomfortu. Jeśli robi to stale, jego szkielet zaczyna się zmieniać i deformować. Zaniedbana i nieleczona wada postawy z czasem utrwala się, pogłębia i prowadzi do wielu bolesnych i w przyszłości niebezpiecznych schorzeń.
Przykładowe wady postawy u dzieci:
- Boczne skrzywienia kręgosłupa (skolioza)
- Plecy wklęsłe (lordoza)
- Plecy okrągłe (kifoza)
- Koślawe kolana
- Stopa płaska
- Stopa szpotawa
- Lejkowata klatka piersiowa
- Szpotawe kolana
Warto zaznaczyć, że wada postawy u dziecka wpływa na każdą jego aktywność w życiu codziennym – bieganie, siedzenie, skakanie czy zwyczajne stanie. Ponadto, wada postawy pociąga za sobą konsekwencje takie jak bóle głowy, utykanie, szybkie męczenie się podczas aktywności dziecka czy problemy z chodzeniem. Z czasem, wraz z pogłębianiem się wady, mogą zaistnieć także problemy natury psychologicznej – wyśmiewanie przez kolegów i związany z tym wstyd, brak pewności siebie czy obniżona samoocena.
Jak powstają wady postawy u dzieci i co je powoduje?
Wady postawy u dzieci mogą mieć różnego rodzaju pochodzenie. Część z nich może towarzyszyć maluchowi od urodzenia, jak np. różnego rodzaju wrodzone deformacje narządu ruchu, część natomiast zostaje nabyta z biegiem czasu. O ile niektóre przypadki wad postawy u dzieci można wytłumaczyć przebytą operacją, zaburzeniami występującymi w trakcie wzrostu, chorobami lub unieruchomieniami, o tyle ogromna ich ilość spowodowana jest nieprawidłowymi nawykami, błędną pielęgnacją i, niestety, zaniedbaniami ze strony opiekunów.
Do najczęstszych przyczyn nabycia wady postawy przez dziecko należą:
– Siedzący tryb życia i spędzanie wielu godzin w pozycji wymuszonej (np. przy biurku).
– Brak lub zbyt mała ilość aktywności fizycznej.
– Nadwaga i otyłość dziecka od najmłodszych lat.
– Przybieranie niewłaściwych pozycji podczas wykonywania codziennych obowiązków.
– Noszenie zbyt ciężkiego plecaka.
– Złe nawyki np. noszenie plecaka na jednym ramieniu.
– Korzystanie z mebli nieprzystosowanych do wieku dziecka (zbyt niski stolik, nieergonomiczny fotel).
Czy możemy zapobiegać wadom postawy u dzieci?
Na szczęście bardzo wielu wadom postawy u dzieci można uniknąć, a jak mówi stare porzekadło – zdecydowanie lepiej jest zapobiegać, niż później leczyć. Ponadto, profilaktyka wad postawy nie jest wcale zbyt wymagająca czy pracochłonna. Polega przede wszystkim na kształtowaniu kilku ważnych dla zdrowia nawyków, zwróceniu uwagi na kluczowe dla prawidłowej postawy ciała kwestie oraz systematycznej obserwacji dziecka przez opiekunów.
5 zdrowych nawyków, które zapobiegają wadom postawy u dzieci:
-
- Nawyk prawidłowego siedzenia i przybierania korzystnej dla ciała postawy.
- Codzienna, wzmacniająca mięśnie, aktywność fizyczna.
- Korzystanie wyłącznie z dostosowanych i ergonomicznych miejsc nauki.
- Noszenie plecaka na obydwu ramionach oraz w miarę możliwości ograniczanie jego ciężaru.
- Prawidłowa dieta zaopatrująca organizm w potrzebne minerały i składniki odżywcze, zapobiegająca nadwadze i otyłości.
Dla rodziców bardzo przydatny może okazać się korektor postawy, który sygnalizuje dziecku moment, w którym przybiera ono nieprawidłową postawę ciała, np. garbi się podczas odrabiania lekcji czy spędzania czasu na lekcjach online. Dzięki niemu rodzic lub opiekun nie musi nieustannie czuwać nad przybieraniem przez dziecko prawidłowej postawy ciała.
Bardzo ważna w profilaktyce dziecięcych wad postawy jest także uważność i obserwacja dziecka przez rodziców. Im wcześniej zauważą oni nieprawidłowe wzorce ruchowe u dziecka, tym szybciej możliwe będzie rozpoczęcie zajęć korekcyjnych lub innego rodzaju leczenia.
Wczesne wykrycie powstającej wady postawy gwarantuje o wiele lepsze wyniki leczenia i rehabilitacji. Szybka reakcja ze strony opiekunów pozwala zapobiec pogłębianiu i utrwalaniu wady.
Jak leczyć wady postawy u dzieci?
Istnieje wiele sposobów na leczenie wad postawy u dzieci. Od tych najbardziej podstawowych, jak indywidualnie dobrane ćwiczenia korekcyjne, zajęcia rehabilitacyjne czy zmiana nawyków oraz stylu życia dziecka, po bardziej skomplikowane metody. W zależności od posiadanej przez dziecko wady postawy, zalecane są konkretne dyscypliny sportowe, które pomogą mu zwiększać siłę określonych mięśni odpowiedzialnych za poprawną postawę.
Niektóre, poważniejsze i bardziej zaawansowane wady postawy dziecka, wymagają jednak specjalistycznego leczenia. Przykładem jest gorset ortopedyczny noszony przez dziecko przez większą część doby, czasami wykonuje się także korekcję chirurgiczną. Polega ona na umiejscowieniu w kręgosłupie specjalnej, metalowej płytki. Dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza nieprawidłowej postawy dziecka i szybkie rozpoczęcie leczenia.
Wadom postawy u dzieci można więc zapobiegać. Pamiętajcie o aktywnym spędzaniu czasu wolnego, zajęciach sportowych i stworzeniu dziecku komfortowego miejsca do nauki, dostosowanego do jego potrzeb.
Zdjęcie: Joyce McCown | Unsplash