Sen z powiek spędzają Ci nieprzeczytane lektury szkolne Twojego dziecka i zastanawiasz się, jak zachęcić je do otwarcia książki? A może jesteś molem książkowym i szukasz sposobów, by pasją czytania zarazić również swojego syna lub córkę? Spróbujemy Ci pomóc. Oto pomysły, które mogą pomóc w zachęceniu dziecka do czytania książek.
Dlaczego dziecko nie chce czytać książek?
Zanim zajmiemy się sposobami, które pomagają zachęcić dziecko do czytania, warto zastanowić się, co właściwie powoduje dziecięcą niechęć do tej aktywności – w myśl zasady, by leczyć przede wszystkim przyczynę, nie zaś wyłącznie objawy.
Dzieci migają się od czytania książek z wielu, naprawdę różnych powodów. Jedną z tych najbardziej oczywistych przyczyn są oczywiście nieciekawe i nużące dla dziecka książki. Trudno jest w jakikolwiek sposób zachęcić dziecko do czytania lektury, która je nudzi, usypia lub jest niezrozumiała.
Kolejną przyczyną niechęci do książek mogą być zaburzenia nauki, takie jak na przykład dysortografia, która czyni czytanie naprawdę trudnym wyzwaniem i sprawia, że wymaga ono o wiele więcej wysiłku poznawczego. Warto zwrócić uwagę również na kondycję wzroku młodego człowieka. Dzieci, które cierpią na wady wzroku, bardzo często unikają czytania, które męczy ich wzrok i doprowadza do bólu głowy.
Oczywiście, dzieci mogą nie chcieć czytać książek także dlatego, że nikt nie pokazał im, że to świetny sposób na spędzanie czasu i niezła frajda. Przypomnijmy, że dzieci uczą się przede wszystkim poprzez obserwację i naśladowanie opiekunów i rodziców. Jeśli wciąż powtarzamy, jak ważne w życiu człowieka jest czytanie, ale nasze zachowanie reprezentuje zupełnie inną postawę, nie liczmy na to, że przekonamy do czytania naszego potomka. Przykład w tym przypadku zdecydowanie idzie z góry.
Jeśli dziecko dużo wcześniej od książki miało w ręku tablet lub telefon, trudno wymagać od niego w wieku szkolnym, że z interaktywnego, dostarczającego masę bodźców ekranu z chęcią przerzuci się na papierowe, całkiem zwyczajne strony książki.
Zmuszanie do czytania, zwłaszcza lektur, choć może czasami efektywne i na chwilę przynoszące pożądany rezultat to także przyczyna tego, że dzieci zwyczajnie nie chcą później z własnej woli sięgać po książki. Trudno bowiem oczekiwać, by czynność, którą wymuszamy na dziecku, stała się dla niego przyjemnym sposobem na spędzanie czasu.
Pamiętajmy także, by szukając przyczyny niechęci do czytania, nie zapomnieć o zwykłej rozmowie z dzieckiem. Być może Twoje dziecko chętnie wyjaśni, jakie książki interesują je najbardziej. Wówczas o wiele łatwiej o kompromis związany z czytaniem szkolnych lektur.
Dlaczego warto zachęcać dziecko do czytania książek?
Czytanie książek, zwłaszcza przez dzieci, jest bardzo rozwijające, działa stymulująco na ich wciąż rosnący mózg i pozwala odkrywać świat bez wychodzenia z domu. Zdajemy sobie także sprawę z tego, że czytanie przez dzieci książek to nieodłączny element nauki i kształtowania się wielu przydatnych umiejętności. Podziwiamy ludzi oczytanych. Często czytanie książek traktujemy jak rozrywkę na najwyższym poziomie.
Zanim jednak postanowimy rozpocząć akcję zachęcania własnego dziecka do czytania, warto zastanowić się, dlaczego właściwie tak zależy na nam tym, by czytało. Czy wynika to z konieczności opanowania treści szkolnych lektur, podszkolenia się w czytaniu ze zrozumieniem lub w ogóle w czytaniu? A może zależy nam na tym, by zaszczepić w dziecku miłość do literatury i poznawania niesamowitych przygód postaci ze świata książek?
Nasza motywacja jest bardzo ważna – wpłynie ona znacząco na wybór sposobu na zachęcenie dziecka do czytania. Jeśli bowiem zależy nam przede wszystkim na tym, by nasz potomek przeczytał niezbyt ciekawą lekturę na lekcję języka polskiego, nie wmawiajmy mu, że będzie to świetna przygoda. O wiele lepiej zadziała szczerość i zasada małych kroczków, którą podpowiemy dziecku – codziennie jeden rozdział nielubianej lektury, który następnie wspólnie omówimy.
Ważne, by odpowiednio wybrać sposób lub sposoby, którymi postanowimy zachęcić nasze dziecko do sięgnięcia po książkę. Pamiętajmy, by były one zgodne z naszymi wartościami i przekonaniami.
5 sposobów na mądre zachęcanie dziecka do czytania książek
1. Pokaż dziecku czytającego rodzica
Trudno o lepszy sposób zachęcania dziecka do czytania książki, niż widok czytającego rodzica, dla którego jest to ważna i lubiana aktywność. Jeśli w waszym domu jest dużo książek, a Twoje dziecko od początku napotyka je na swojej drodze, czytanie może być dla niego równie naturalną czynnością, jak jedzenie czy spanie. O wiele łatwiej uwierzy Ci w zapewnienia, że „czytanie jest fajne!”, gdy zobaczt, że – rzeczywiście – Ty również często sięgasz po tę rozrywkę.
2. Czytajcie wspólnie
Jeśli chcemy, by nasze dziecko lubiło i chciało czytać książki, gdy podrośnie, nie bagatelizujmy kwestii wspólnego czytania już od najmłodszych lat. Dzieci przepadają za czytaniem przed snem. Jest to dla nich nie tylko sposób na zasypianie i poznawanie ciekawych historii przedstawianych na ilustrowanych stronach książki, ale także możliwość spędzenia czasu z ukochanym rodzicem. W ten sposób budujemy w maluchu przyjemne, pełne ciepła i radości, skojarzenia związane z czytaniem książek.
3. Pozwól dziecku na samodzielny wybór książek
Sposobem na zachęcenie dziecka do czytania książek jest także pozwolenie mu na samodzielnie wybieranie książek. Nawet jeśli wolelibyśmy, by czytało coś „bardziej ambitnego”, nie ingerujmy w czytelnicze gusta naszego dziecka. Obowiązkiem rodzica jest przede wszystkim przypilnowanie, by czytana literatura była dostosowana do wieku dziecka, tematycznie jednak decyzja powinna w całości należeć do dziecka.
Pamiętajmy, że wybierana literatura będzie rosła wraz z naszym maluchem. Może się także zdarzyć, że dziecko będzie wybierało książki, szukając w nich odpowiedzi na pytania, które nurtują go na temat życia, szkoły czy relacji z rówieśnikami – zwłaszcza wkraczając w okres dojrzewania.
4. Otocz swoje dziecko książkami i pokaż mu ogromny świat literatury
Zabierajmy dziecko jak najczęściej do różnych bibliotek i w każdej z nich załóżmy mu kartę czytelnika. Nie oszczędzajmy także na książkowych zakupach – pozwólmy dziecku na wędrówki po księgarniach w naszym mieście. Niech wie, jak ogromny wybór literatury istnieje na świecie.
W ten sposób, dziecko, nawet jeśli zniechęcone szkolnymi lekturami i obowiązkiem ich czytania, odkryje, że może z łatwością znaleźć coś dla siebie, właściwie na każdy interesujący go temat.
5. Pokaż dziecku innych moli książkowych
Jeśli Twoje dziecko wchodzi powoli w okres dojrzewania, to bardzo liczy się dla niego poczucie przynależności do grupy. Spróbuj podsunąć mu kilka rozwiązań, które mogą rozpalić w nim pasję czytania. Jeśli tylko istnieje taka możliwość, podsuń swojemu dorastającemu dziecku pomysł uczestniczenia w dyskusyjnym klubie książki lub innym, tego typu stowarzyszeniu.
Możesz też wspomnieć swojemu nastolatkowi o bookstagramach – to konta zakładane na popularnym Instagramie, w całości dotyczące książek, ich recenzji oraz życia moli książkowych. Jeśli w dodatku Twoje dziecko uwielbia fotografię, może się to okazać jego nowym hobby.
Pamiętajmy, że czasami zachęcenie dziecka do czytania to naprawdę spore wyzwanie, ale zalety płynące z tej aktywności zdecydowanie są tego warte.
Zdjęcie: Suad Kamardeen | Unsplash