Idiomy angielskie. Które warto znać? Lista + sposoby na zapamiętanie

17 września 2024

Reach for the moon - angielski idiom o znaczeniu: mierzyć wysoko

Idiomy angielskie są ważnym elementem opanowania języka. Są one tak naturalne w codziennej komunikacji, że native speakerzy często nawet nie zdają sobie sprawy, że określenia, których używają, są idiomatyczne. Trudno im też podać ich definicje, bo bywają dość skomplikowane. To bez dwóch zdań (idiom!) sprawia, że nauka idiomów angielskich może być problematyczna. Nie martw się – z dobrymi metodami Ty i/lub Twoje dziecko przyswoicie je raz-dwa!

Spis treści

Sprawdź też:

Czym są idiomy (angielskie i nie tylko)?

Zanim omówimy idiomy po angielsku, musimy zdefiniować, czym one tak właściwie są. Podobnie do phrasal verbs, są one pewnymi związkami wyrazów – w tym wypadku składającymi się z różnych części mowy. Cechą charakterystyczną idiomów jest to, że tworzą nową, kompletną całość – znaczenie idiomów nie jest dosłowne, a przetłumaczenie poszczególnych wyrazów składających się na idiom nie pomoże Ci go zrozumieć.

Powróćmy do przykładu ze wstępu – określenie „bez dwóch zdań” dosłownie rozumielibyśmy jako… bez wypowiadania dwóch zdań. Jednak znaczenie takiego zlepku wyrazowego jest zupełnie inne, wystarczy zerknąć na definicję z Wielkiego słownika języka polskiego:

pot. mówiący sądzi, że to, co mówi, jest sądem prawdziwym, i że wiedząc to, co on wie, nie trzeba się zastanawiać, czy tak jest” (1)

To powoduje, że, ucząc się języka, każdy z idiomów trzeba opanować osobno, bo definicja najczęściej w żaden sposób nie kojarzy się z danym wyrażeniem (a dla native speakerów jest oczywista). Sama znajomość idiomów jest zaś, poniekąd, wyznacznikiem poziomu znajomości języka angielskiego – w końcu native speakerzy posługują się nimi na co dzień!

Sprawdź też:

Angielski jest super! Zabawne idiomy angielskie

Po co są idiomy?

No dobrze, ale po co są nam tak właściwie te idiomy? Czy nie moglibyśmy po prostu wyrażać myśli w dosłowny sposób? Wszystko sprowadza się do pewnej naturalnej cechy każdego języka – dążenia do uproszczeń.

Dzięki idiomom możemy wyrazić skomplikowane myśli w prosty sposób. Wystarczy, że zerkniesz jeszcze raz nasz przykład – znacznie łatwiej i szybciej jest powiedzieć „bez dwóch zdań”, niż sformułować zdanie równoznaczne definicji tegoż idiomu, nieprawdaż? 🙂

Czy idiomy angielskie są nieformalne?

Możecie spotkać się z opinią, że idiomy są częścią slangu angielskiego – a więc nie należy ich stosować w sytuacjach formalnych. Ile jest w tym prawdy?

Jak wskazuje Julia Miller, nauczyciele angielskiego jako języka obcego rzeczywiście często wskazują idiomy jako zbyt nieformalne do stosowania, np., w tekstach akademickich. Sprawia to, że osoby uczące się angielskiego mogą obawiać się stosowania ich w esejach, referatach czy komunikacji formalnej. Jednak w rzeczywistości idiomy są stosowane w angielskich tekstach akademickich i służą, między innymi, do podkreślania najważniejszych informacji i parafrazowania. (2) Podobnie rzecz się ma z – również dość trudnymi do opanowania – phrasal verbs.

Tym samym Twoje dziecko (lub Ty) nie musicie obawiać się wykorzystywania idiomów w tekstach formalnych w prawdziwym życiu. W szkole zaś wszystko zależy od nastawiania i wiedzy nauczyciela.

Sprawdź też:

Skąd się biorą idiomy w języku angielskim?

Skąd tak właściwie biorą się idiomy, których uczmy się po angielsku? Zasadniczo… z popkultury. Jednak i tutaj pamiętajmy, że nie mówimy tylko o popkulturze współczesnej, ale również o dziełach, które były popularne w historii języka angielskiego.

Świetnym przykładem będzie tu wpływ Shakespeare’a na współczesną angielszczyznę. Ten XVI-wieczny dramatopisarz wprowadził do języka wiele określeń, które stosowane są do dziś. To właśnie jemu zawdzięczamy idiomy, takie jak:

break the ice – przełamać pierwsze lody,
green-eyed monster – zazdrość,
wild goose chase – szukać wiatru w polu.

Co ciekawe, jak widzisz po powyższych przykładach, niektóre z tych idiomów znalazły swoje własne, idiomatyczne odpowiedniki w języku polskim. Jest to dowód tego, jak silnie są one zakorzenione w każdym języku.

Jak się uczyć idiomów po angielsku?

Nauka angielskiego a idiomy – jak skutecznie je przyswoić? Sprawdzą się tutaj te same techniki, które warto stosować przy nauce słownictwa. Jakie metody polecamy w Early Stage?

Ćwiczenie idiomów z pomocą fiszek,
supermoce Early Stage: rymowanki(dla starszych dzieci rapowanie), piosenki, muzyka i ruch,
stosowanie idiomów w praktyce (np. w ramach pisania opowiadań, w których muszą znaleźć się konkretne idiomy),
ekspozycja na naturalny język (czytanie, oglądanie filmów/bajek, słuchanie piosenek – w tym ostatnim wypadku uwaga na gramatykę!),
regularne powtórki i testowanie własnej znajomości idiomów,
nauka angielskiego z AI.

Dobrze zadziałają śmieszne obrazki przedstawiające idiomy w dosłownym znaczeniu wraz z ich prawdziwą definicją. Najkorzystniej będzie stworzyć takie fiszki samemu (aktywne powtarzanie, dodawanie do słów obrazów i kreatywności poprawi zapamiętywanie!). Samo bierne słuchanie czy oglądanie nie wystarczy do nauczenia angielskiego.

Z idiomami jest dokładnie tak, jak z angielskimi słowami do zapamiętania. Fiszki, powtórki, ćwiczenia, rymowanki i do przodu. 🙂 Wyjątkowo dobrze wchodzą w piosenkach, z kontekstem, w historyjkach, z muzyką – to oczywista oczywistość w metodzie Early Stage.

Beata Wysocka, metodyczka Early Stage

W nauce idiomów po angielsku, tak jak w przypadku całego języka, najważniejsza będzie jedna z naszych 12 supermocy: spiralność, czyli regularne powtórki umożliwiające utrwalenie materiału. Dzięki nim z czasem Twoje dziecko opanuje najpopularniejsze idiomy angielskie i będzie się nimi posługiwać swobodnie w codziennej komunikacji!

#Ciekawostka. Językoznawstwo kognitywne proponuje ciekawe podejście do nauki idiomów po angielsku. Wykorzystuje się w nim metafory konceptualne (4), czyli modele rozumienia pojęć z jednej dziedziny za pomocą pojęć z innej dziedziny.

Przykład? HAPPINESS IS UP, czyli SZCZĘŚCIE TO GÓRA:

be over the moon – być w siódmym niebie,
be on cloud nine – jw.
on top of the world – jw.

Warto powtarzać idiomy, łącząc je ze sobą za pomocą takich skojarzeń. To zwiększa możliwości zapamiętywania.

Sprawdź też:

Jak wspomóc pamięć podczas nauki języka?

Lista najpopularniejszych angielskich idiomów

Językoznawcy liczą, z jaką częstotliwością pojawiają się poszczególne idiomatyczne wyrażenia w języku angielskim: biorą pod uwagę książki, teksty mówione czy media (3). Z badań wynika, że idiomy są wykorzystywane także w tekstach akademickich, choć w mniejszej liczbie.

Lista najpopularniejszych idiomów angielskich w języku mówionym

every last (single) ➡️ każdy, kiedy chcemy podkreślić, że żadnego nie brakuje
(all) of a sudden ➡️ nagle, niespodziewanie
on (off) the air ➡️ nadawany/nienadawany
the bottom line ➡️ sedno sprawy
big deal ➡️ poważna sprawa
at the end of the day ➡️ w końcu
on (the) record ➡️ oficjalnie
last thing ➡️ ostatnia rzecz (jakiej potrzeba)
behind the scenes ➡️ za kulisami
in the long run (term) ➡️ na dłuższą metę

Lista najpopularniejszych idiomów angielskich w książkach

big deal ➡️ poważna sprawa
(all) of a sudden ➡️ nagle, niespodziewanie
every last (single) ➡️ każdy, kiedy chcemy podkreślić, że żadnego nie brakuje
meet someone’s eye (eyes, gaze) ➡️ spojrzeć komuś w oczy
look someone in the eye (face) ➡️ spojrzeć komuś w oczy
on someone’s mind ➡️ chodzi komuś po głowie
(every) once in a while ➡️ od czasu do czasu
let it go (or pass) ➡️ odpuścić
a (or one) hell of a … ➡️ bardzo dobre/świetne/ogromne …
out of one‘s mind ➡️ szalony

✖️ Nie warto jednak uczyć się idiomów z listy. Zrób własne przedstawienie idiomów, poukładaj je tematycznie, użyj w zdaniu. Ogranicza Cię tylko wyobraźnia. Powyższa lista może Ci posłużyć do stworzenia własnych fiszek i innych pomocy mnemotechnicznych.

Sprawdź też:

Warto do nas dołączyć, aby nauczyć się (nie tylko) angielskich idiomów! Szkoły Early Stage działają w całej Polsce. Znajdź placówkę najbliżej Ciebie:

Źródła:

Wielki Słownik Języka Polskiego. (n.d.). Bez dwóch zdań. Wydział Leksykografii IJP PAN. https://wsjp.pl/haslo/podglad/46313/bez-dwoch-zdan.
Julia Miller, The bottom line: Are idioms used in English academic speech and writing?, Journal of English for Academic Purposes (2019), https://doi.org/10.1016/j.jeap.2019.100810.
Elaheh Rafatbakhsh, Alireza Ahmadi, The Most Frequent Idioms Used in Contemporary American English: A Corpus-based Study 10.22108/are.2019.114449.1389.
Lakoff and Johnson Metaphors we live by. (1981) University of Chicago Press.