Present Perfect w pigułce. Kompleksowy przewodnik

3 stycznia 2025

Czas Present Perfect zasady, budowa, zadania, ćwiczenia, gry

Dlaczego Present Perfect jest dla nas taki trudny? Po co w angielskim czas, który niby jest teraźniejszy (w końcu jest Present!), ale jednak trochę… przeszły? Jak go w ogóle ogarnąć? W naszym artykule znajdziesz kompleksowy przewodnik po czasie Present Perfect w języku angielskim. Omówimy jego budowę, zastosowanie, porównamy z innymi czasami, a także przedstawimy praktyczne ćwiczenia i wskazówki, jak się go skutecznie nauczyć. Zapraszamy do lektury!

Spis treści

Czym jest czas Present Perfect?

Czas Present Perfect to jeden z czasów gramatycznych w języku angielskim, który łączy przeszłość z teraźniejszością. Opisuje zdarzenia, które miały miejsce w przeszłości, ale mają wpływ na teraźniejszość lub są w jakiś sposób z nią powiązane. W tej części artykułu omówimy podstawowe cechy i zastosowania czasu Present Perfect.

Present Perfect – podstawowe informacje

Czas Present Perfect tworzymy za pomocą czasownika „to have” (w odpowiedniej formie) oraz trzeciej formy czasownika głównego. Przykładem może być zdanie: „I have finished my work” (Skończyłem(-łam) swoją pracę).

W języku polskim czasu Present Perfect nie ma, dlatego może być trudny do zrozumienia dla osób uczących się angielskiego. Jednak jest on bardzo często używany i warto go dobrze poznać. Cechą czasu Present Perfect jest to, że nie określa dokładnego momentu, kiedy zdarzenie miało miejsce, ale skupia się na jego rezultacie lub wpływie na teraźniejszość.

Sprawdź też:

Wszystkie czasy angielskie w pigułce

Czym więc różni się Present Perfect od Past Simple?

Zarówno Present Perfect, jak i Past Simple opisują zdarzenia, które miały miejsce w przeszłości, jednak mają różne zastosowania. Present Perfect używamy, gdy zdarzenie ma wpływ na teraźniejszość lub jest z nią powiązane, natomiast Past Simple opisuje zdarzenia, które zakończyły się w konkretnym momencie w przeszłości i nie mają już na teraźniejszość wpływu. Przykładem może być porównanie:

„I have lost my keys” (Zgubiłem(-łam) klucze – teraz ich nie mam).
„I lost my keys yesterday” (Wczoraj zgubiłem(-łam) klucze – ale teraz mogę je już mieć).

Warto zauważyć, że Present Perfect i Past Simple różnią się również pod względem użycia określników czasu. W przypadku Past Simple często używamy słów, które wskazują na konkretny moment w przeszłości, takich jak „yesterday”, „last week” czy „in 2010”. W przypadku Present Perfect ich nie wykorzystujemy.

Czym różni się Present Perfect od Present Continuous?

Porównując Present Perfect i Present Continuous, warto zwrócić uwagę na ich unikalne cechy. Present Perfect opisuje zdarzenia, które miały miejsce w przeszłości, ale mają wpływ na teraźniejszość, natomiast Present Continuous opisuje zdarzenia, które trwają w chwili obecnej lub są tymczasowe. Przykładem znów może być porównanie:

„I have lost my keys” (Zgubiłem(-łam) klucze – nie wiem, kiedy, ale teraz ich już nie mam).
„I am looking for my keys” (Szukam moich kluczy – trwa to teraz).

Sprawdź też:

Present Continuous w pigułce – zastosowania i przykłady

Sprawdź też:

Ćwiczenia z Present Continuous do druku

Budowa czasu Present Perfect

Present Perfect tworzymy za pomocą:

⭐ czasownika „to have” (w odpowiedniej formie)
⭐ trzeciej formy czasownika (w przypadku czasownika regularnego – z końcówką -ed).

Przykładem może być zdanie: „She has visited Paris” (Ona odwiedziła Paryż).

Budowa zdanń jest podobna jak w pozostałych angielskich czasach:

W zdaniach oznajmujących: podmiot + have/has + trzecia forma czasownika (lub czasownik regularny z końcówką -ed).
W zdaniach pytających: have/has + podmiot + trzecia forma czasownika.
W zdaniach przeczących: podmiot + have/has + not + trzecia forma czasownika.

Zastosowanie trzeciej formy czasownika w Present Perfect

W Present Perfect ważne jest zrozumienie, jak tworzyć trzecią formę czasownika. W przypadku czasowników regularnych, trzecia forma tworzona jest przez dodanie końcówki „-ed”. Przykładem może być czasownik „work” (pracować), którego trzecia forma to „worked”.

W przypadku czasowników nieregularnych, trzeciej formy czasownika trzeba nauczyć się na pamięć, gdyż nie ma jednej reguły ich tworzenia. Przykładem może być czasownik „go” (iść), którego trzecia forma to „gone”.

Pytania i przeczenia w czasie Present Perfect

W przypadku pytań należy zamienić miejscami podmiot i czasownik „to have”. Przykładem może być pytanie: „Has she visited Paris?” (Czy ona odwiedziła Paryż?).

W przypadku przeczeń dodajemy „not” po czasowniku „to have”. Przykładem może być zdanie przeczące: „She has not visited Paris” (Ona nie odwiedziła Paryża). Warto zauważyć, że w języku potocznym często stosuje się skrócone formy, takie jak „hasn’t” zamiast „has not”.

Zastosowanie czasu Present Perfect

Czasu Present Perfect używamy w różnych sytuacjach, takich jak opisywanie:

doświadczeń z przeszłości, które mają wpływ na teraźniejszość,
działań, które zaczęły się w przeszłości i trwają do teraz,
działań, które właśnie się zakończyły.

Present Perfect: zastosowanie w kontekście doświadczeń

W kontekście doświadczeń w czasie przeszłym Present Perfect stosujemy do opisywania czynności, które wykonaliśmy przynajmniej raz w życiu. Przykładem może być pytanie: „Have you ever been to London?” (Czy kiedykolwiek byłeś w Londynie?). W takim przypadku, czas Present Perfect pozwala na wyrażenie doświadczenia bez konieczności podawania dokładnego czasu, kiedy to się wydarzyło.

Present Perfect w kontekście niedokończonych i niedawno zakończonych działań

Present perfect: just, already oraz recently to słowa, które często towarzyszą temu czasowi, gdy opisujemy niedokończone lub niedawno zakończone działania. Przykłady:

Have just: „I have just finished my homework” (Właśnie skończyłem zadanie domowe) – opisuje działanie, które właśnie się zakończyło
Has just: „She has just left the office” (Ona właśnie wyszła z biura) – opisuje niedawno zakończone działanie
Have already: „They have already seen this movie” (Oni już widzieli ten film) – opisuje działanie, które zakończyło się wcześniej niż oczekiwano

Określniki czasu w Present Perfect

W tej części artykułu omówimy określniki czasu charakterystyczne dla Present Perfect, czyli „for”, „since” oraz „so far”.

Present Perfect: for i since

W czasie Present Perfect używamy określników „for” i „since” w celu wskazania czasu trwania lub momentu rozpoczęcia danej czynności. Przykłady:

For: „I have lived in London for 3 years” (Mieszkam w Londynie od 3 lat) – opisuje czas trwania czynności
Since: „She has been working here since 2018” (Ona pracuje tutaj od 2018 roku) – wskazuje moment rozpoczęcia czynności

Wyrażenie „so far” w kontekście Present Perfect

W czasie Present Perfect często używamy również wyrażenia „so far”, które pozwala na opisanie dotychczasowego stanu rzeczy lub osiągnięć. Przykłady:

„I have read 5 books so far this year” (Do tej pory przeczytałem 5 książek w tym roku) – opisuję dotychczasowe osiągnięcia.
„They have earned $10,000 so far” (Do tej pory zarobili 10 000 dolarów) – wskazuję na dotychczasowy stan rzeczy.

Sprawdź też:

Microlearning w nauce angielskiego dziecka

Ćwiczenia i praktyczne zastosowanie Present Perfect

Sprawdź materiały do utrwalenia czasu Present Perfect:

Regularne ćwiczenia z czasem Present Perfect pomogą czytelnikom zrozumieć i praktycznie zastosować ten czas w języku angielskim.

Jak jeszcze uczyć się czasu Present Perfect i angielskiej gramatyki?

Gramatyka angielska nie musi być nudna, można się jej uczyć i trwalać jej zasady dzięki supermocom metody Early Stage, takim jak:

muzyka,
humor,
rym,
spiralność.

Mamy dla Ciebie jeszcze jeden sposób na utrwalenie czasu Present Perfect: Present Perfect Spin! Wytnij wzór PDF, rozłóż trójkąciki z pytaniami wokół leżącej na podłodze butelki i zadawaj koledze/koleżance pytania, zaczynając od „Have you ever…?”.

Szablon gry do utrwalenia czasu Present Perfect do wycięcia znajdziesz tutaj.

Zasady gry Present Perfect Spin wyjaśniamy na filmie: ⤵️

Nauka czasu Present Perfect i gramatyki angielskiej w ogóle może być niesamowitą przygodą i świetną zabawą. Wiedzą o tym nasi uczniowie! Sprawdź, czy w Twojej okolicy działa szkoła Early Stage i zapisz się już dziś!

Przykładowe zdania w czasie Present Perfect

Oto kilka zdań w czasie Present Perfect, które pomogą Ci zrozumieć, jak używać tego czasu:

„I have visited London three times”. (Odwiedziłem Londyn trzy razy.)
„She has not finished her project yet”. (Ona jeszcze nie skończyła swojego projektu.)
„Have you talked to the boss yet?” (Czy rozmawiałeś już z szefem?)
„They have found the stray dog yet”. (Znaleźli już zgubionego psa.)

Analiza zdania w Present Perfect oraz próba tworzenia własnych zdań w tym czasie pozwoli Ci lepiej zrozumieć jego zastosowanie.

Jak poprawnie używać czasu Present Perfect – praktyczne wskazówki

Oto kilka praktycznych wskazówek dotyczących użycia czasu Present Perfect, w tym typowych błędów do uniknięcia:

Pamiętaj o różnicy między „have” i „has” w czasie Present Perfect: „I/you/we/they have done” oraz „he/she/it has done”.
Używaj past participle (trzeciej formy czasownika) w zdaniach w czasie Present Perfect: „I have eaten breakfast”.
W pytaniach i przeczeniach używaj formy „have” lub „has” przed podmiotem: „Have you done your homework?” oraz „She has not finished her project”.
W zdaniach z określnikami czasu, takimi jak „ever”, „never”, „already”, „yet” czy „recently”, stosuj czas Present Perfect: „Have you ever been to Paris?”

Praktykowanie tych wskazówek oraz regularne ćwiczenia z czasem Present Perfect pozwolą czytelnikom na poprawne i efektywne stosowanie tego czasu gramatycznego w języku angielskim.

Sprawdź nasze przewodniki po innych angielskich czasach:

Sprawdź też:

Czasowniki modalne w języku angielskim (modal verbs) w pigułce

FAQ

Present Perfect czy Past Simple?

Present Perfect używamy, gdy mówimy o czynności, która ma związek z teraźniejszością, a jej skutek jest teraz widoczny. Nie podajemy konkretnego momentu, w którym czynność się wydarzyła – czas jest tutaj nieważny. Na przykład zdanie „I have finished my homework” oznacza, że skończyłem pracę domową i teraz mogę zająć się czymś innym.

Z kolei Past Simple stosujemy, gdy mówimy o czynności zakończonej w przeszłości, a konkretny moment, w którym miała miejsce, jest określony lub łatwo go domyślić. Przykładem może być zdanie „I finished my homework yesterday” – tutaj wiemy dokładnie, kiedy to się wydarzyło (wczoraj).

Present Perfect czy Present Perfect Continuous?

Czasu Present Perfect używamy, gdy liczy się rezultat czynności, a nie jej trwanie. Czynność mogła się już zakończyć, ale jej efekty są widoczne w teraźniejszości. Na przykład: „I have cleaned the house” – oznacza, że dom jest teraz czysty. Tutaj skupiamy się na efekcie sprzątania, a nie na tym, jak długo to trwało.

Z kolei Present Perfect Continuous stosujemy, gdy ważny jest czas trwania lub ciągłość czynności do teraz. Czynność może nadal trwać lub właśnie się zakończyć. Przykładem może być zdanie: „I have been cleaning the house” – oznacza, że sprzątałem(-łam) dom przez jakiś czas i podkreślam tu proces sprzątania. Może to również sugerować, że jeszcze nie skończyłem(-łam).

Podsumowanie

W niniejszym artykule przedstawiliśmy kompleksowy przewodnik po czasie Present Perfect w języku angielskim. Omówiliśmy podstawowe informacje na temat tego czasu, porównaliśmy go z innymi czasami gramatycznymi, takimi jak Past Simple i Present Continuous, oraz przedstawiliśmy jego budowę i konstrukcję. Następnie omówiliśmy zastosowanie i użycie czasu Present Perfect, w tym jego rolę w kontekście doświadczeń oraz niedokończonych i niedawno zakończonych działań. Przedstawiliśmy również określniki czasu w Present Perfect, takie jak „for”, „since” i „so far”.

Mamy nadzieję, że ten przewodnik po czasie Present Perfect w języku angielskim pomoże Wam zrozumieć i praktycznie zastosować ten czas gramatyczny, zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych uczących się języka angielskiego. Regularne ćwiczenia oraz stosowanie się do przedstawionych wskazówek pozwolą na efektywne i poprawne używanie czasu Present Perfect w różnych sytuacjach i… na egzaminach!