Choć angielski to jeden z najpopularniejszych języków na świecie, mało kto zastanawia się nad jego pochodzeniem. Skąd wzięły się konkretne słowa, dlaczego brzmią tak, a nie inaczej, ile jest angielskiego w angielskim, a ile zapożyczył z innych języków? Oto barwna historia języka angielskiego, która może Cię momentami zaskoczyć!
Historia języka angielskiego – język staroangielski
Po raz pierwszy językiem zwanym staroangielskim zaczęto posługiwać się w V wieku naszej ery. Historia ta ma związek z najazdem trzech plemion germańskich na obecne tereny Wielkiej Brytanii, tj. Anglów, Sasów oraz Jutów, pochodzących z teraźniejszej Danii i północnych Niemiec. Najeźdźcy zdominowali obszar, zamieszkały przez posługujących się językiem celtyckim mieszkańców, zmuszając ich do wędrówki w stronę obecnej Walii, Szkocji i Irlandii. Na zdobytej ziemi powszechnie zaczęto komunikować się w języku staroangielskim, co stanowiło początek jego wielowiekowej historii. I choć początkowa wersja tego języka prawdopodobnie byłaby dziś dla nas niezrozumiała, to jest podstawą dla wielu angielskich słów, którymi posługujemy się współcześnie.
Historia języka angielskiego – język średnioangielski
Kolejne lata ewolucji języka angielskiego to wynik wielu różnych wydarzeń historycznych, takich jak inwazja Wikingów w IX w. czy Normanów w 1066 roku na tereny obecnej Anglii.
Najeżdżający na ten obszar Wikingowie posługiwali się językiem staronordyjskim, wprowadzając do ówczesnego języka wiele nowych słów, co w znacznym stopniu wpłynęło na obecne brzmienie angielskiego. W jego współczesnej odmianie znajdziemy około 2000 słów, które pochodzą z mowy skandynawskich wojowników, np. „die”, „take”, „give”, „husband”, „bag” czy „egg”.
Duże znaczenie dla kształtowania się języka średnioangielskiego miała także francuska inwazja dokonana w 1066 roku na angielską ziemię. Wówczas oficjalnym językiem, którym posługiwano się na piśmie, jak i wśród polityków, elit arystokratycznych oraz władz był język francuski. Angielski został zepchnięty na dalszy plan i stał się językiem ludu, uważanym przez wyższe sfery za wulgarny i gorszy społecznie. Nie przeszkodziło to jednak w jego naturalnym rozwoju, który opierał się m.in. na adaptacji słów pochodzących z francuskiego oraz łacińskiego.
Historia języka angielskiego – wczesny język nowoangielski
Język średnioangielski z czasem ewoluował we wczesny język nowoangielski, a proces ten przypada na XV-XIX w. Początki zmian wiążą się z zakończeniem Wojny Stuletniej, toczącej się pomiędzy Francją a Anglią, która miała miejsce w latach 1337-1453. W jej wyniku zakończyło się francuskie panowanie na Wyspach Brytyjskich i język angielski powrócił do łask jako oficjalny język władzy.
Olbrzymi wpływ na jego kształt miał bardzo barwny i intensywny rozwój literatury i kultury, którego czołowym reprezentantem był William Szekspir, znany na całym świecie poeta i autor sztuk teatralnych. Twórczość Szekspira do dziś zachwyca znawców literatury i językoznawstwa nie tylko ze względu na jej treść i niepowtarzalną formę, ale również dlatego, że na potrzeby opowiedzenia historii np. „Romea i Julii”, „Makbeta” czy „Hamleta” stworzył w sumie co najmniej 1700 nowych słów, których używamy w angielszczyźnie do dziś! Jego ponadczasowe dzieła miały również olbrzymi wpływ na wzrost popularności języka angielskiego na całym świecie, stawiając go w czołówce tych najbardziej znaczących i „bogatych”. Jednocześnie, wraz z postępem cywilizacyjnym, którego odzwierciedleniem były coraz to nowe odkrycia, rozwój nauki i podróży, do języka weszło dużo nowych słów i wyrażeń, które urozmaiciły jego kształt.
Kolejnym przełomem było wynalezienie druku, co wpłynęło na rozwój języka pisanego, jego standaryzację pod kątem gramatyki i pisowni. W 1604 roku ukazał się pierwszy angielski słownik drukiem. Londyn stał się stolicą książek – to tam drukowano ich najwięcej. Dzięki coraz łatwiejszemu dostępowi do drukowanych lektur, zwiększało się zainteresowanie literaturą i wzrastał poziom umiejętności czytania wśród coraz większej liczby osób.
Równolegle do rozwoju całego języka, rozwijało się słownictwo ścisłe, a to za sprawą rewolucji przemysłowej, która rozpoczęła się właśnie w Anglii w drugiej połowie XVIII w.
Współczesny język angielski
Zarówno rewolucja przemysłowa, jak i angielski kolonializm sprawiły, że Wielka Brytania stała się światowym mocarstwem. Na początku XX wieku kraj ten kontrolował więcej niż ćwierć obszaru lądowego świata, obejmując swoim zasięgiem Azję, Amerykę Północną, Australię i Afrykę. Ponadto posiadał ponad 400 mln zależnych podmiotów państwowych. To pozwoliło językowi angielskiemu rozprzestrzenić się po całym globie, a jednocześnie ulec wielu lokalnym modyfikacjom, które wytworzyły specyficzne dla danego terenu dialekty. To dlatego obecnie istnieje wiele odmian języka angielskiego, ewoluujących niezależnie od siebie. I choć wydawać by się mogło, że znamy go doskonale, to historia pokazuje, że język ten będzie zmieniał się nieustannie, obecnie pod wpływem rozwoju nowych technologii czy Internetu, a przyszłości – za sprawą nieznanych nam jeszcze wydarzeniom i procesom, którym warto się przyglądać.
Zainteresował Cię ten temat? Przeczytaj również ciekawostki na temat historii Londynu! 🙂
Zdjęcie: Pixabay | Pexels