Rok szkolny w pełni, warto więc poznać skuteczne nawyki poprawiające i ułatwiające naukę Twojemu dziecku. Równie ważne w uczeniu się jest bowiem robienie tego w efektywny i mądry sposób! Zebraliśmy więc na tę okazję kilka faktów na temat przyzwyczajeń i nawyków, które pomogą Twojemu dziecku przetrwać kolejny rok szkolny – tym razem z uśmiechem na ustach! 🙂
Jak wykształcają się nawyki i przyzwyczajenia?
Nawyk to nic innego jak rutynowe działanie wykonywane automatycznie i bez zastanowienia. Może polegać także na zautomatyzowanym i niewymagającym refleksji reagowaniu na pewne sytuacje i okoliczności.
Nawyki wykształcają się w procesie świadomej nauki. Za ich powstawanie odpowiada przede wszystkim sukcesywne powtarzanie danej czynności czy reakcji. W pewnym momencie staje się ona zautomatyzowana, a jej wykonywanie nie wymaga już ani takiego wysiłku, ani konieczności kontrolowania i pamiętania o jej wykonaniu.
Specjaliści nie są zgodni co do czasu, jaki potrzebny jest na wykształcenie się nawyku. Jak wykazują liczne eksperymenty i badania, jest to kwestia dość indywidualna – nawet te same nawyki wykształcają się u różnych osób w bardzo różnym czasie. Wypracowanie się pożądanego nawyku może trwać od 20 do 70 dni – często wskazywanym okresem powtarzania danego zachowania czy reakcji w celu jej zautomatyzowania, jest co najmniej 30 dni.
Co jest niezbędne do wykształcenia się nawyku u dziecka?
Głównym czynnikiem, niezbędnym do wypracowania u dziecka nawyku jest oczywiście czas. Nie powinniśmy liczyć na to, że po tygodniu nasza pociecha będzie posiadała ugruntowany już nawyk odrabiania lekcji na bieżąco czy pakowania wieczorem tornistra. Wykształcanie wartościowych nawyków trwa i należy uzbroić się przede wszystkim w cierpliwość.
Ponadto, równie ważna co czas, jest także konsekwencja w działaniu. Bez sukcesywnego powtarzania danej czynności nie mamy co liczyć na wytworzenie się zautomatyzowanego działania. Niestety, nawet niewielkie odstępstwa czy pominięcia wyuczanej reakcji sprawiają, że wyrabianie nawyku trwa dłużej i wymaga więcej pracy.
Wypracowanie danego nawyku nie uda się również wtedy, gdy nie widzimy w nim sensu i nie dostrzegamy jego wartości w kontekście codziennej użyteczności. Innymi słowy, jeśli nawyk, który próbujesz wyrobić w swoim dziecku, będzie dla niego pozbawiony sensu, bardzo trudne okaże się zautomatyzowanie tej czynności.
Warto więc nie tylko podejmować próby wykształcenia w dziecku poprawiających naukę nawyków, ale także tłumaczyć mu, dlaczego właściwie są ważne i pożyteczne.
10 nawyków, które poprawią naukę Twojego dziecka
1. Dbanie o odpowiednie warunki do nauki
Jednym z często zaniedbywanych przez dzieci aspektów w nauce, jest otoczenie. Składają się na nie wywietrzony pokój, wygodny fotel, odpowiedniej wysokości biurko, dobrze dobrane oświetlenie.
Należy zwracać uwagę na wszystkie te czynniki przed każdym rozpoczęciem nauki – z czasem stanie się to wartościowym przyzwyczajeniem, zarówno dla rodzica, jak i dziecka. Oczywiście to my, rodzice, mamy wpływ na to, z jakiego fotela czy krzesła korzysta nasza pociecha. Nie sposób jednak stale wyręczać dziecka w dbaniu o to, by nad biurkiem świeciła się lampka, a blat był czysty, bez leżących wokół, rozpraszających zabawek. Wypracowanie nawyku dbania o swoje otoczenie do nauki jest niezmiernie ważne.
2. Przygotowywanie się do klasówek z wyprzedzeniem
Niezwykle pożytecznym nawykiem jest wykształcenie w dziecku przekonania, że duże partie materiału powinno dzielić sobie na mniejsze i rozłożone w czasie części do przyswojenia.
Przygotowywanie się do sprawdzianu nie powinno odbywać się w jeden wieczór – konieczne jest sporządzenie planu nauki i sukcesywne wypełnianie go dzień po dniu. Dzięki temu nawet naprawdę wymagające klasówki nie będą takie straszne!
3. Pakowanie się do szkoły dzień wcześniej
To jeden z najbardziej podstawowych nawyków, który warto wykształcać w dziecku już od pierwszej klasy szkoły podstawowej. Pakowanie tornistra – odpowiednio wyposażonego piórnika, niezbędnych podręczników i zeszytów czy ewentualnych prac domowych – powinno odbywać się wieczorem dzień wcześniej, bez pośpiechu i roztargnienia.
4. Robienie krótkich przerw podczas nauki
Nawykiem, który znacząco pomoże Twojemu dziecku w nauce, będzie umiejętność robienia sobie przerw podczas uczenia się. Oczywiście krótkich chwil na wytchnienie, nie zaś czasu z telewizorem czy smartfonem. Ważne, by na codzienną naukę składały się naprzemiennie bloki koncentracji oraz skupienia i kilkuminutowe przerwy. Zapobiegnie to przemęczeniu dziecięcego mózgu i utrzymania odpowiedniego poziomu motywacji.
5. Usuwanie bądź ograniczanie dystraktorów w swoim otoczeniu podczas nauki
Pozbycie się ze swojego otoczenia wszelkich rozpraszaczy to niezwykle pożyteczny nawyk ułatwiający uczenie się. To bardzo ważne, by dziecko przywykło do tego, że przed nauką wyłącza telewizor, wycisza i odkłada telefon, wyłącza muzykę itp.
Wszelkiego rodzaju rozpraszacze nie tylko wydłużają znacząco czas odrabiania lekcji, uczenia się słówek z angielskiego czy pisania wypracowania, ale także bardzo nadwyrężają zdolność dziecka do skupiania się na wykonywanym zadaniu.
6. Systematyczne zaglądanie do podręczników i regularne odrabianie lekcji
Choć systematyczne odrabianie lekcji wydawałoby się to dość banalnym i oczywistym nawykiem, nie jest jednak standardem wśród dzieci. Wiele z nich doprowadza do ogromnych zaległości, nie oddając na czas zadawanych prac, nie przygotowując się do klasówek czy nie czytając choćby opracowania lektur szkolnych.
Niestety, brak systematycznego zaglądania do podręczników i zeszytów prowadzi do kumulacji różnego rodzaju zadań do wykonania, które w konsekwencji zwyczajnie przerastają dziecko. Należy więc od samego początku edukacji zwracać mu uwagę na to, jak istotne jest odrabianie na bieżąco nawet drobnych zadań i prac. Nawyk codziennego przejrzenia zeszytów znacznie ułatwia bycie na bieżąco z tym, co dzieje się w szkole.
7. Wykorzystywanie czasu spędzanego na świetlicy szkolnej
Jeśli Twoje dziecko po lekcjach spędza czas na świetlicy szkolnej, warto podsunąć mu pomysł odrabiania lekcji i nauki w tym czasie. To świetny nawyk głównie dlatego, że dziecko wracając do domu ma już za sobą część lub nawet większość swoich szkolnych zadań domowych, zyskując czas na odpoczynek i własne pasje.
8. Wykorzystywanie piątków na rzecz prawdziwie wolnych weekendów
Większość dzieci po całym tygodniu szkoły nie otwiera swoich podręczników w piątek po lekcjach i beztrosko zaczyna weekend. Niestety, często kończy się to gorączkowym odrabianiem lekcji późnym, niedzielnym wieczorem.
Wartościowym nawykiem dotyczącym nauki jest odrabianie zadanych na poniedziałek lekcji w piątek – podobnie jak w inne dni tygodnia. Dzięki temu sobota i niedziela mogą być w pełni wykorzystane na odpoczynek.
Jeśli jednak nasze dziecko stanowczo wzbrania się przed takim rozwiązaniem, spróbujmy ustalić z nim, że w piątek odrabia przynajmniej połowę swoich lekcji, by na weekend zostało mu ich jak najmniej. Po kilku weekendach z pewnością doceni wprowadzenie tej zasady.
9. Zaczynanie nauki od najtrudniejszych zadań i zagadnień
Bardzo cenionym nawykiem jest zaczynanie nauki od najtrudniejszych zagadnień i zadań do wykonania. W ten sposób nie odkładamy ich na ostatnią chwilę, a mierzenie się z nimi od razu sprawia, że pozostała część czekającej nas pracy przebiega dużo szybciej.
Warto również pamiętać, że trudne i skomplikowane zadania często pochłaniają o wiele więcej czasu, niż początkowo zakładaliśmy – zaczynanie od nich jest więc podyktowane również zdrowym rozsądkiem.
10. Ustalenie i trzymanie się stałej pory dnia przeznaczonej na naukę
Znacznie poprawiającym efektywność nauki nawykiem jest ustalenie względnie stałej pory dnia odrabiania lekcji i przyswajania danego materiału czy czytania szkolnych lektur.
Jeśli dziecko każdego dnia uczy się o tej samej porze, z czasem zaczyna przyzwyczajać się do wysiłku umysłowego w tych godzinach i dzięki temu jest on dla niego po prostu łatwiejszy. Nauka o stałych porach pomaga również w zachowaniu regularności i systematyczności, która jest równie ważna, co robienie przerw, ograniczanie rozpraszaczy czy wietrzenie pokoju przed rozpoczęciem nauki.
Zdjęcie: olia danilevich | Pexels