W szkole dzieci uczą się brytyjskiego angielskiego, w telewizji i grach nasiąkają angielskim amerykańskim, a za granicą słyszą dziesiątki różnych akcentów. Jakie są najważniejsze zasady czytania po angielsku? Jak czytać i mówić, by być zrozumianym? Przyjrzymy się temu w artykule, więc zostań z nami do końca po praktyczne wskazówki i masę wiedzy. Gotowi? Czas, start!
Jak czytać po angielsku? Najważniejsza zasada wymowy
Na samym początku musimy zaznaczyć jedno: angielski, jako język międzynarodowy, nie posiada jednego, „właściwego” akcentu. Różnice w wymowie między poszczególnymi krajami i regionami są naturalne i nie stanowią przeszkody w komunikacji. Ważniejsze jest skupienie się na zrozumieniu i efektywnym przekazywaniu informacji.
Jak się dogadać po angielsku, jeśli nie mamy idealnego akcentu?
Plan minimum: kontakt wzrokowy, zadawanie pytań, uprzejmość, gesty, odwaga – właśnie tego uczymy dzieci. Dbamy o walory językowe, poprawność, ale to przecież nie koniec: staramy się rozwijać także poziomy pozajęzykowe, interpersonalne. Czyli dajemy uczniom narzędzia językowe i pozajęzykowe służące temu, co najważniejsze: komunikatywności.”
– Monika Rudnicka, metodyczka Early Stage
Podstawowe zasady czytania po angielsku. Wymowa od A do Z
Jakie są podstawowe zasady czytania po angielsku? Przede wszystkim należy skupić się na poszczególnych słowach i zdaniach – ze względu na wiele naleciałości, zarówno z niemieckiego, jak i francuskiego, pisownia często rozmija się mocno z wymową, a nawet te same zbitki liter mogą być czytane inaczej w zależności od kontekstu.
Jednak i w przypadku angielskiego są pewne reguły, często znacząco różniące się od tych panujących w języku polskim, które warto poznać i zapamiętać.
Jak się wymawia spółgłoski po angielsku?
Zacznijmy od spółgłosek. Jednym z najczęstszych błędów językowych Polaków w języku angielskim jest ubezdźwięcznianie spółgłosek (więcej o tym opowiemy, omawiając różnice między j. polskim a j. angielskim). Jaki ma to wpływ na czytanie spółgłosek?
Czytając spółgłoski w języku angielskim, należy skupić się na tym, co następuje przed nimi. Jeżeli jest to samogłoska, to spółgłoska zostaje dźwięczna. Najlepiej będzie spojrzeć na to na przykładzie słówka is. W języku angielskim poprawna wymowa to /ɪz/ – ze względu na samogłoskę /ɪ/ udźwięcznia nam się /z/. Jeśli trzymalibyśmy się zasad panujących w języku polskim, to powiedzielibyśmy /ɪs/.
Jak w łatwy sposób poradzić sobie z naszym „polskim” odruchem ubezdźwięczniania spółgłosek? Na początku polecamy przeciągać nieco wymawianie samogłosek – dzięki temu łatwiej będzie Tobie lub Twojemu dziecku wymówić dźwięczne spółgłoski. Inną skuteczną metodą jest powtórzenie kilka razy słowa z podkreśleniem dźwięcznej spółgłoski.
Dodatkowo wiele ze spółgłosek wymawianych jest nieco inaczej – na przykład, /t/ i /d/ wymawiamy po polsku poprzez dotknięcie językiem zębów i „eksplozywne” wypuszczenie powietrza. Po angielsku zaś należy dotknąć językiem wału dziąsłowego, czyli przesunąć język nieco wyżej.
Jak się czyta samogłoski po angielsku?
W przypadku wymowy angielskich samogłosek sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana – jest ich w angielskim mniej a zarazem więcej – chociaż podstawowych samogłosek jest mniej, gdyż w polskim mamy „ą” i „ę”, to w angielskim występują dyftongi, których nie znajdziemy w języku polskim i tryftongi (dźwięki składające się z dwóch i trzech głosek) oraz samogłoski krótkie i długie. Dodatkowo mało które z angielskich samogłosek są identyczne do tych w języku polskim. Dlatego do określenia, jak czytać poszczególne samogłoski, należy tak naprawdę przeanalizować każdy dźwięk z osobna.
Zasady czytania po angielsku i po polsku
Jak najlepiej nauczyć się, jak czytać w języku angielskim? Poprzez porównanie różnic między obydwoma językami! Oto najważniejsze z nich:
Samogłoski. 7 po polsku i… 20 po angielsku
Pierwszą i jedną z większych różnic jest liczba samogłosek – w języku polskim występuje ich (zaledwie) 7, a w języku angielskim aż 20. Dodatkowo dzielą się one na długie i krótkie, co jeszcze bardziej komplikuje sprawę. Ale spokojnie, przygotowaliśmy dla Ciebie pełną listę tych samogłosek wraz z podpowiedziami, jak je wymawiać.
➡️ Pobierz listę PDF: Wymowa samogłosek po angielsku
Samogłoska |
Przykład |
Zbliżona wymowa po polsku |
/ɪ/ |
pin /pɪn/ |
„y” |
/iː/ |
eat /iːt/ |
„ij” – długie “i” |
/e/ |
men /men/ |
„e” |
/ɜː/ |
work /wɜː(r)k/ |
długie „e” |
/ʌ/ |
bus /bʌs/ |
krótkie „a” |
/ɑː/ |
arm /ɑː(r)m/ |
długie „a” |
/ɒ/ |
clock /klɒk/ |
krótkie „o” |
/ɔː/ |
more /mɔː(r)/ |
długie „o” |
/ʊ/ |
look /lʊk/ |
krótkie „u” |
/uː/ |
pool /puːl/ |
długie „u” |
/æ/ |
cat /kæt/ |
dźwięk pomiędzy „a” i „e”, mocniej zbliżony do „a” |
/ǝ/ |
computer /kəmˈpjuːtə/ |
schwa – bardzo krótka samogłoska, nieraz niewymawiana, występuje w sytuacjach, gdy samogłoska nie jest akcentowana* |
/aɪ/ |
eye /aɪ/ |
„aj” |
/aʊ/ |
cow /kaʊ/ |
„au” |
/eə/ |
chair /ʧeə/ |
„e” zlane z „a” |
/əʊ/ |
soak /səʊk/ |
„o” zlane z „u” |
/eɪ/ |
late /leɪt/ |
„ei” |
/ɪə/ |
hear /hɪə(r)/ |
„ie” |
/ʊə/ |
poor /pʊə(r)/ |
„u” zlane z „e” |
/ɔɪ/ |
joy /ʤɔɪ/ |
„oi” |
Sprawdź też:
– Sposoby na poprawę wymowy w języku angielskim
* Schwa, czyli dźwięk, którego (prawie) nie ma
Kolejną ważną różnicą jest występowanie schwa – ledwo słyszalnego dźwięku, który pojawia się w miejscu nieakcentowanych samogłosek. Co ciekawe, schwa pojawia się czasem w zależności od kontekstu i tego, jakie słowa akcentujemy w danym zdaniu. Na przykład zaakcentowane „you” wymówimy /juː/ – w przypadku, gdy nie będzie ono akcentowane w słowie, wymawia się je /jǝ/.
Ważne❗ Prawidłowe korzystanie z tego dźwięku może sprawić, że będziesz brzmieć bardziej naturalnie po angielsku.
Poniżej możesz usłyszeć prawidłową wymowę dźwięku schwa: ⤵️
Ciekawostka: Osoby anglojęzyczne często nie radzą sobie z wymową polską ze względu na większą ilość zlepków spółgłosek. W takiej sytuacji często (nieświadomie) dzielą sobie słowa na dodatkowe sylaby, wstawiając schwa pomiędzy spółgłoskami (lub nie wymawiają jednej spółgłoski). Przykładem jest, chociażby, słowo „ptak” – Amerykanie i Brytyjczycy uczący się języka polskiego wymówią je albo /tak/ albo /pǝ’tak/.
Poszczególne wyrazy po angielsku czy raczej całe zdania?
Na to pytanie zaspojlerowaliśmy odpowiedź w poprzednich fragmentach artykułu – czytając po angielsku, należy skupić się na całych zdaniach. Dlaczego?
-
- Po pierwsze, wynika to z udźwięczniania lub ubezdźwięczniania się spółgłosek, które zależy od poprzedzającego je dźwięku.
- Dodatkowo ważne jest też akcentowanie w zdaniu, gdyż tak jak pokazaliśmy to wyżej, w niezaakcentowanych słowach samogłoski często zmieniają się w schwa.
- Ostatnią ważną kwestią jest wymowa „r” w brytyjskim angielskim. Jeżeli następuje ono po samogłosce długiej (takiej z „:”) to nie wymawia się go… chyba że następny dźwięk w zdaniu jest samogłoską.
Dźwięczne spółgłoski na końcu wyrazów po angielsku i po polsku
Kolejną różnicą jest ubezdźwięcznianie. Po polsku ostatni dźwięk słowa zazwyczaj jest ubezdźwięczniony – choć piszemy kod, to w wymowie brzmi bardziej, jak „kot”. W angielskim dźwięk wymawiamy tak, jak jest napisany (niespodzianka!), chyba, że…
Dźwięk na końcu słowa po angielsku jest uzależniony od poprzedzających go głosek. W przypadku końcówek -d i -s (odpowiednio, od czasu przeszłego i liczby mnogiej), to czy wymawiamy /t/ lub /d/ i /s/ lub /z/ zależy od poprzedzającego je dźwięku – jeżeli jest:
-
- spółgłoską dźwięczną lub samogłoską, ⏩ to wymawia się /d/ i /z/;
- jeżeli jest spółgłoską bezdźwięczną, to ⏩ wymawia się /t/ i /s/.
Przykład z /d/ na końcu słowa (czytamy tak, jak piszemy):
-
- printed /prɪntɪd/ – wydrukował/a
Przykład z zamianą /z/ ⏩ /s/ na końcu słowa:
-
- beds /bedz/ – łóżka
Przykład z zamianą /d/ ⏩ /t/
-
- looked /lʊkt/ – spojrzał/a
Przykład z /s/ na końcu słowa (czytamy tak, jak piszemy):
-
- pets /pets/ – zwierzęta domowe
Zasady czytania po angielsku wydają się skomplikowane? Nie martw się, ćwiczenie czyni mistrza!
Chociaż różnic w tym, jak czyta się po angielsku i po polsku jest wiele, to nie oznacza to, że nie da się nauczyć poprawnej wymowy angielskiej – wystarczy odpowiednio często ćwiczyć i osłuchiwać się z językiem (np. słuchając podcastów, oglądając bajki czy seriale po angielsku). Wraz z upływem czasu i praktyką, poprawi się Twoja wymowa – przy odpowiedniej determinacji dasz radę mówić piękniej niż niejeden native!
Interesuje Cię angielska wymowa? Masz pytania lub wątpliwości? Zapraszamy do komentowania!
Chcesz. aby Twoje dziecko mówiło płynnie po angielsku?
➡️ Zapisz je do szkoły Early Stage w Twojej okolicy!
Sprawdź też:
– Ćwiczenia wspomagające wymowę angielską u dzieci
– Dni tygodnia po angielsku. Jak je pisać, czytać, zapamiętać?
– Angielskie łamańce językowe dla dzieci