W polskiej tradycji święta wielkanocne zajmują wyjątkowe miejsce. Puszyste bazie dekorują wazony, misternie zdobione pisanki i kraszanki zajmują główne miejsce na stole, tuż obok drożdżowych babek i kolorowych mazurków. Wielkanocny zajączek zwiastuje zbliżający się czas, szczególnie ważny w religii chrześcijańskiej. Ucząc się języka angielskiego, warto poznać także zwyczaje panujące w krajach anglojęzycznych. Choć wiele z nich dzielimy jako członkowie europejskiej rodziny narodów, to istnieją także pewne różnice oraz tradycje typowe dla mieszkańców Wysp. Jak jest obchodzona Wielkanoc w Wielkiej Brytanii? Zapraszamy do poznania angielskich wielkanocnych tradycji!
Happy Easter, czyli jak obchodzona jest Wielkanoc w Wielkiej Brytanii?
Angielska Easter, czyli Wielkanoc, nieodłącznie w naszym kręgu kulturowym wiąże się z tradycją chrześcijańską.
W rzeczywistości korzeniami święto to w tradycji anglosaskiej (i nie tylko!) sięga jeszcze czasów pogańskich. Sama nazwa Easter pochodzi bowiem najprawdopodobniej od imienia bogini Eostre – boskiego ucieleśnienia nadejścia wiosny, płodności i rozpoczęcia nowego cyklu życia po czasie zimy. Celebracje ku jej czci zbiegały się w czasie z przesileniem wiosennym (ang.: vernal equinox), czyli okresem zbliżonym do tradycyjnego, ruchomego terminu obchodzenia Wielkanocy.Współczesne chrześcijańskie święta wielkanocne to jeden z najważniejszych punktów roku w brytyjskich domach. Poprzedzone są okresem postu (ang.: lent), podobnie jak w Polsce. Także i w Wielkiej Brytanii, przed czasem umiarkowanego jedzenia, występuje prawdziwe święto łasuchów – Fat Tuesday, znany również jako Pancake Day. Choć u nas zwykle dniem zarezerwowanym dla słodkości jest tłusty czwartek, w tradycji anglosaskiej przyjęło się, by odczekać do ostatniego dnia przed Środą Popielcową (Ash Wednesday).
Historycznie taki zwyczaj ma bardzo praktyczne uzasadnienie – był to bowiem ostatni moment na to, by zjeść i nie pozwolić na zmarnowanie pozostałych zapasów mąki, jaj, tłuszczu czy mleka. Z takich składników do dziś przygotowuje się naleśniki, czyli pancakes, które tego dnia królują na brytyjskich stołach.
Wielkanocne ciasta i słodkości, również w Wielkiej Brytanii, dekoruje się za pomocą kolorowych jajeczek i zajączków.
Wielkanoc w Wielkiej Brytanii – wielkanocne symbole
Easter bunny, czyli zajączek wielkanocny, pojawił się w brytyjskiej tradycji świąt wielkanocnych w połowie XIX wieku, wraz z rozpowszechnieniem zwyczaju przesyłania bliskim kartek świątecznych z życzeniami. Zajączki wybrano nie bez powodu. Zajęcze mamy zwykle rodzą wiele zajęczych dzieci, nazywanych kociętami (po angielsku to kittens), co świetnie wpisuje się w symbolikę tych świąt, związaną z nowym życiem. Mali Brytyjczycy wierzą, że to właśnie wielkanocne zajączki dekorują i ukrywają jajka (także te czekoladowe), które w niedzielę wielkanocną stanowią obiekt pożądania podczas tradycyjnej zabawy w ich poszukiwanie (Egg hunt).
Zobacz też:
Easter bunny, czyli zajączej wielkanocny, to tradycyjny symbol świąt wielkanocnych od XIX wieku.
Jajka zresztą nie tylko z tego powodu stanowią ważny element wielkanocnych obchodów. Podobnie jak w przypadku zajączka, stanowią symbol odrodzenia. W Wielkiej Brytanii królują te w formie czekoladowej – najpopularniejsza z brytyjskich firm produkujących te urocze słodkości, w ubiegłym roku przygotowała na rodzimy rynek ponad 500 milionów sztuk, czyli aż 3,5 sztuki na jednego mieszkańca Wysp! Nie oznacza to jednak, że zwykłe kurze jajka całkowicie ustąpiły miejsca swoim słodkim odpowiednikom! Także i w Wielkiej Brytanii dzieci chętnie angażują się w dekorowanie świątecznego stołu własnoręcznie ozdobionymi, ugotowanymi na twardo jajkami.
Także i w Wielkiej Brytanii dzieci chętnie angażują się w dekorowanie świątecznego stołu własnoręcznie ozdobionymi, ugotowanymi na twardo jajkami.
Wielkanoc w Wielkiej Brytanii – zabawy najmłodszych Brytyjczyków
Niezwykle ciekawą częścią brytyjskich świąt wielkanocnych są zabawy, w które równie chętnie jak dzieci włączają się także starsi członkowie rodzin. Wspomniane już tradycyjne poszukiwanie jajek, czyli egg hunt (ich duże ilości są najczęściej ukrywane w ogrodzie), to tylko jeden ze sposobów spędzania świąt.
Istnieje na przykład Egg rolling, czyli wyścig, w którym zawodnicy mają za zadanie turlać swoje jajko po trawiastym wzniesieniu. Wygrywa oczywiście ten, który zdoła najdalej dotoczyć swoją sztukę, nie uszkadzając przy tym skorupki.
Co roku organizowane są zawody Preston Egg Rolling, w których biorą udział setki śmiałków, zdeterminowanych, by swoje jajko przetoczyć najdalej ze wszystkich. Podobne konkurencje można zorganizować we własnym domu – wystarczy długa łyżka, ugotowane na twardo jajko i wyznaczony tor. W takiej mini-wersji można ustalić, że wygrywa ten, kto pierwszy dotrze z jajkiem do mety. Świetna zabawa gwarantowana!Choć zwykle nie wypada bawić się jedzeniem przy stole, to jedna z tradycyjnych wielkanocnych zabaw właśnie na tym polega. Egg tapping, to zderzanie ugotowanych jajek ze sobą przez dwie osoby w taki sposób, by stłuc skorupkę jajka współzawodnika, nie uszkadzając własnej. Jeśli przy stole zasiada większa liczba osób, konkurencja ta przybiera formę małego turnieju. Wygrani z kolejnych par mierzą się ze sobą, aby ostatecznie wyłonić zwycięzcę… oraz zwycięskie, najbardziej wytrzymałe jajko. Zabawa dla prawdziwych twardzieli!
Egg hunt, czyli szukanie kolorowych, wielkanocnych jajeczek, to świetna zabawa dla dzieci.
Wielkanoc na talerzu, czyli tradycyjne świąteczne dania kuchni brytyjskiej
Nie ma prawdziwych świąt bez wspaniałego świątecznego jedzenia. Także w brytyjskiej tradycji istnieją potrawy zarezerwowane na ten szczególny czas:
Hot cross buns – to pieczone specjalnie na Wielki Piątek (Good Friday), niewielkie drożdżowe delikatnie słodkie bułki, zwykle z rodzynkami. Przypominają wyglądem znane nam kajzerki. Ich znakiem rozpoznawczym jest krzyż, pieczołowicie i równo wycinany na wierzchu każdej z nich, a po upieczeniu wypełniany lukrem. Warto wspomnieć, że tradycja wypiekania hot cross buns, sięga aż XII wieku!
Simnel cake – to tradycyjne, wielkanocne brytyjskie ciasto z marcepanem i bakaliami, nieco przypominające keks. Jego wnętrze obfituje w suszone i kandyzowane owoce, orzechy i aromatyczne przyprawy. Zwyczajowo wierzch simnel cake dekorowany jest marcepanem, w formie 11 złotych kul, symbolizujących wszystkich apostołów… z pominięciem Judasza.
Spring lamb – pieczeń jagnięca, choć nie występuje w kuchni brytyjskiej wyłącznie w okresie wielkanocnym, to w tym czasie bardzo często pojawia się na świątecznych stołach obok pieczonej szynki. Znawcy tematu twierdzą, że jagnięcina w okresie wiosennym smakuje najlepiej, stąd jej szczególne miejsce w tradycji świąt Wielkiej Nocy.
Słówka związane z Wielkanocą, które warto zapamiętać:
Easter – Wielkanoc
vernal equinox – przesilenie wiosenne
lent – post
Fat Tuesday, Pancake Day – brytyjski odpowiednik tłustego czwartku, tradycyjnie obchodzony we wtorek poprzedzający środę popielcową
Ash Wednesday – środa popielcowa
pancakes – naleśnik
hot cross buns – tradycyjne słodkie brytyjskie bułki z krzyżem na wierzchu
Good Friday – Wielki Piątek
lamb – jagnię, jagnięcina
Więcej angielskich słówek związanych z Wielkanocą znajdziesz tutaj: