Średnio co dziesiąta osoba na świecie jest leworęczna. Oznacza to, że wszelkie zadania wymagające precyzji, w odróżnieniu od większości populacji, wykonuje lewą ręką. Dawniej leworęczność była uznawana za rodzaj wady lub ułomności. Badania wskazują jednak na to, że osoby leworęczne mogą pochwalić się wyjątkowymi zdolnościami. Czy wiesz, co wyróżnia leworęczne dzieci?
Sławni leworęczni
Jeszcze nie tak dawno temu, leworęczne dzieci były namawiane, a nawet zmuszane, do posługiwania się prawą ręką. Uważano, że leworęczność jest wadą, którą należy korygować i rehabilitować. Sądzono nawet, że posługiwanie się lewą ręką wiąże się z… niższym ilorazem inteligencji! Leworęczne dzieci przeżywały więc prawdziwą katorgę, próbując dostosować się do wymagań większości.
A przecież historia zna wielu wybitnych, szanowanych, uwielbianych i szalenie zdolnych leworęcznych. Wśród nich znajdziemy aktorów (Marilyn Monroe, Robert de Niro, Angelina Jolie, Nicole Kidman, Morgan Freeman, Jim Carrey), malarzy i artystów (Leonardo da Vinci, Rafael Santi, Michał Anioł, Pablo Picasso), muzyków (Paul McCartney, Sting, Celine Dion, David Bowie, Ludwig van Beethoven, Krzysztof Penderecki), poetów i pisarzy (Mark Twain, Hans Christian Andersen, Lewis Carroll, Wolfgang Goethe) oraz charyzmatycznych polityków (Barack Obama, sir Winston Churchill, Ronald Reagan, George Bush senior), a także uczonych i osoby o ponadprzeciętnym ilorazie inteligencji (Albert Einstein, Bill Gates, Friedrich Nietzsche).
Na przestrzeni wieków, leworęczni zmieniali losy świata, tworzyli ponadczasowe utwory muzyczne i literackie, dokonywali wiekopomnych odkryć, a liczne talenty czyniły z nich prawdziwe gwiazdy ich epoki.
Czym jest leworęczność?
Leworęczność to preferowanie wyboru lewej ręki podczas pisania, jedzenia czy rysowania, wynikające z uwarunkowań genetycznych. Jeżeli oboje rodzice dziecka są leworęczni, istnieje niemal 50% prawdopodobieństwa wystąpienia leworęczności u ich dziecka. Ponadto, leworęczność ujawnia się już w życiu płodowym. Dzieje się tak za sprawą szybszego rozwoju prawej półkuli mózgu, która odpowiedzialna jest za koordynację lewej strony ciała. Analogicznie, u osób praworęcznych lepiej rozwija się lewa półkula mózgu.
Osoby, u których dominuje prawa półkula mózgowa, są nie tylko leworęczne, lecz cechują się większą sprawnością całej lewej strony ciała. Nasz „genialny komputer” dzieli swoją pracę na dwa podzespoły. Pierwszy z nich, półkula lewa, odpowiada za logikę, rozumienie, liczenie i język. Drugi podzespół, półkula prawa, skupia się na zadaniach związanych z kreatywnością, wyobraźnią, percepcją przestrzenną, emocjami, uzdolnieniami plastycznymi i muzycznymi.
Już u niemowląt zauważyć można pewne cechy leworęczności. Leworęczne dziecko, które z początku spontanicznie sięga po przedmioty raz prawą, raz lewą rączką, szybko zauważa, że łatwiej jest mu korzystać z ręki lewej. Leworęczność utrwala się u dzieci w wieku około 2 lat.
Czytaj też: Czy muzyka pomaga w nauce?
Leworęczne dzieci czy… niepraworęczne dzieci?
Badania leworęczności od lat zajmują naukowców. Dr Marian Annett, z Uniwersytetu Leicester w Wielkiej Brytanii uważa, że za tzw. ręczność odpowiada gen występujący w dwóch wersjach. Dominujący, a zarazem najczęściej spotykany, jest wariant „praworęczny”. Jak wskazuje nazwa, wraz z nim otrzymujemy tendencję do używania prawej ręki. Sprawa wygląda zupełnie odmiennie w przypadku drugiej wersji genu. Nie decyduje on bowiem o naszej leworęczności, a o predyspozycji do oburęczności. Dlatego osoby uznawane za leworęczne lepiej radzą sobie w sytuacjach, w których nie mogą użyć wiodącej ręki.
Fizyczne zdolności osób leworęcznych nie są lustrzanym odbiciem tego, w jaki sposób ze sprawniejszej strony ciała korzystają osoby praworęczne. Co prawda, rzeczywiście dominuje u nich inna półkula mózgu, jednak dominacja ta nie jest w przypadku ludzi leworęcznych tak silna, jak u praworęcznych. U osób leworęcznych w procesy zachodzące w mózgu nader często zaangażowane są obie półkule mózgu. Dlatego też naukowcy ukuli nowe określenie – niepraworęczni, które zdaje się znacznie lepiej opisywać osoby posługujące się lewą ręką podczas wykonywania zadań wymagających precyzji.
Leworęczne dzieci a inteligencja
Osoby praworęczne stanowią znaczącą większość populacji (około 90%), dlatego też świat dostosowany jest do nich. Myszki komputerowe, klawiatury, pióra, otwieracze do puszek, szkolne krzesła z pulpitem do pisania umiejscowionym po prawej stronie czy nożyczki to tylko kilka przykładów przedmiotów codziennego użytku, których obsługa sprawia kłopot leworęcznym. Znacznym utrudnieniem jest również samo ręczne pisanie, które wiąże się ze ścieraniem świeżo zapisanych liter brzegiem dłoni, a zeszyty ze spiralą są dla leworęcznych prawdziwym wyzwaniem. Wielu z nich z tego powodu decyduje się pisać ręką prawą, co ze względu na wspomnianą wcześniej większą równowagę pracy półkul mózgu, wychodzi im znacznie lepiej niż w przypadku osób praworęcznych próbujących pisać lewą ręką.
Jak powszechnie wiadomo, posługiwanie się niedominującą ręką jest świetnym ćwiczeniem dla mózgu. Synchronizacja półkul zwiększa efektywność pracy i poprawia zdolność przyswajania informacji. Stymulacja ta zmusza nasz mózg do wytężonej pracy i tworzenia nowych połączeń neuronowych. Osoby leworęczne przechodzą więc taki trening na co dzień, żyjąc w „praworęcznym świecie”.
Ma to jednak pozytywny wpływ na ich zdolności poznawcze. Wśród ludzi leworęcznych występuje wyższy odsetek osób o ilorazie inteligencji przekraczającym 140. Zgodnie z badaniami, jakie przeprowadzono na Uniwersytecie St. Lawrence w Nowym Jorku, osoby leworęczne mają bogatsze słownictwo, a dodatkowo, mimo nieco słabszej pamięci, znaczenie lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem problemów.
Naukowcy z Uniwersytetu Hopkinsa w Baltimore, USA, przebadali 292 nastolatków (12-13 lat), którzy otrzymali najwyższe oceny w matematycznej części testu umiejętności szkolnych. Wśród dzieci uzdolnionych matematycznie liczba osób leworęcznych była dwukrotnie wyższa.
Leworęczność jest więc szansą, którą otrzymało jedynie około 10% populacji. Zwiększa ona prawdopodobieństwo posiadania ponadprzeciętnych umiejętności, wysokiej inteligencji i zdolności matematycznych. Leworęczne dzieci, są bardziej kreatywne, pomysłowe i muzykalne. Ich wyjątkowe zdolności związane z emocjami i mimiką, niosą ze sobą predyspozycje aktorskie, a codzienny trening umysłu pozwala im osiągać nadzwyczajne wyniki w nauce.
Zdjęcie: Kelly Sikkema | Unsplash