Królowa Elżbieta II jest monarchą ze wszech miar wyjątkowym. To najdłużej zasiadająca na tronie królowa brytyjska, a jednocześnie jeden z najdłużej panujących władców na świecie. Za czasów jej panowania życie Brytyjczyków, i świata w ogóle, przeszło diametralne społeczne, kulturowe i cywilizacyjne zmiany o niespotykanej wcześniej skali. Rodzina królewska zbliżyła się do swoich poddanych bardziej niż kiedykolwiek, a pomimo tego królowa zdołała zachować tradycje i estymę przynależną koronie. W historii Wielkiej Brytanii znajdziemy jednak także innych, interesujących władców – nie bez powodu przecież Brytania jest wielka! Przed Wami najciekawsi władcy Wielkiej Brytanii.
Władcy Wielkiej Brytanii – Król Wilhelm I Zdobywca
Panujący w drugiej połowie XI wieku król Wilhelm był człowiekiem o niezwykłej sile woli i charakteru. Choć wstąpił na tron w Normandii będąc zaledwie 7-letnim dzieckiem, zdołał nie tylko uporządkować sprawy kraju, ale również wyrósł na potężnego wojownika. Gdy w roku 1066 bezpotomnie zmarł ówczesny król Anglii, Edward Wyznawca, Wilhelm zgłosił uzasadnione pretensje do angielskiego tronu. Angielscy możni za nic jednak biorąc sobie jego dyplomatyczne zabiegi, a także przyrzeczenie tronu przez poprzedniego władcę Wielkiej Brytanii, będącego odległym kuzynem Wilhelma, wybrali króla spośród własnego grona.
Wilhelm nie spoczął jednak w wysiłkach o uzyskanie angielskiej korony i przy poparciu papieża Aleksandra II, który na tę wyprawę podarował mu relikwie i chorągiew Św. Piotra, rozpoczął szeroko zakrojone przygotowania. Gdy w okolicy Wielkanocy roku 1966 na niebie ukazała się kometa Halleya, przekonanie Normanów o słuszności sprawy tylko się umocniło – wydarzenie to bowiem odczytano jako dobry znak i zwiastun powodzenia.
Rozpoczęta jesienią wyprawa przeciągnęła się do zimy i ostatecznie faktycznie okazała się wielkim sukcesem Wilhelma. Zdobywca Anglii, a następnie Walii, choć nie na wszystkich polach dał się poznać jako dobry i łagodny władca, to stał się jednym z pierwszych budowniczych ogromnej siły Anglii. Niektóre z zamków i budowli obronnych (m.in. Tower of London), którymi ufortyfikował podległe mu ziemie, do dziś górują nad okolicą.
Henryk VIII Tudor – władca i tyran
Panujący w latach 1509-1547 król Henryk VIII, to jeden z najbardziej bezwzględnych monarchów w historii brytyjskiej korony. Wielu zapamiętało go jako zwolennika alternatywnego, delikatnie rzecz ujmując, podejścia do instytucji małżeństwa. Kolejne żony zdawały się być przede wszystkim szansą na męskiego potomka – w opinii króla, będącego gwarancją i jedyną faktyczną możliwością przetrwania korony oraz zachowania kraju w angielskim władaniu. Dążył do tego celu na tyle intensywnie, że nie otrzymawszy od Papieża aktu unieważnienia swojego pierwszego małżeństwa z Katarzyną Aragońską, doprowadził do rozłamu z kościołem rzymskokatolickim i ustanowił kościół anglikański podporządkowany królowi.
Jednocześnie warto jednak wspomnieć, że Henryk VIII był człowiekiem wyjątkowo dobrze, jak na ówczesne czasy, wykształconym (nawet jak na króla!). Mówił w kilku językach obcych, znał się na sztuce, literaturze, oraz czynnie uprawiał sport. Choć Henryk VIII miał niewątpliwie wiele wad, a jego kolejne małżeństwa dawały poddanym niegasnące źródło plotek, sam okres jego panowania przyczynił się znacznie do budowania nowoczesnego, w porównaniu z ówczesnymi standardami, państwa angielskiego. To właśnie on na dobre rozpoczął jednoczenie Wielkiej Brytanii, kiedy to na mocy ustaw o unii dokonał połączenia Anglii i Walii. Rozbudował flotę morską, dbał o kulturę i naukę, a za jego panowania gospodarka krajowa przeżywała okres dynamicznego rozwoju.
Królowa Wiktoria
Czasy niezwykle długiego, trwającego ponad 63 lata (do czasu królowej Elżbiety II stanowiło to swoisty rekord), panowania królowej Wiktorii to okres niezwykle pomyślny dla brytyjskiej korony oraz samego kraju. Intensywny rozwój XIX-wiecznego Zjednoczonego Królestwa, związany z trwającą z rewolucją przemysłową, dał mieszkańcom poczucie względnej stabilizacji. Wystarczy wspomnieć, że w ostatnich 50. latach panowania królowej Wiktorii, tj. do roku 1901, sama tylko populacja Anglii i Walii podwoiła się, osiągając liczebność ponad 30 mln mieszkańców. Ponadto, trwająca era kolonialna, doprowadziła do rozszerzenia wpływów brytyjskich na Indie, Cypr, Egipt, Birmę i Sudan, czyniąc z Wielkiej Brytanii światowe imperium.
Królowa Wiktoria bardzo sprawnie radziła sobie w swojej roli władcy Wielkiej Brytanii, doskonale odczytując nastroje społeczne i konieczność zmian w funkcjonowaniu monarchy w kraju. To właśnie ona dała podwaliny pod obraz nowoczesnego władcy Wielkiej Brytanii, już nie tyle sprawującego faktyczną władzę, co pełniącego rolę ojca (a w przypadku królowej – matki) narodu. Odsuwając się od zadań związanych bezpośrednio z bieżącym życiem politycznym, stała się jednocześnie kwintesencją moralności nade wszystko stawiając wartości rodzinne, stroniąc od nieobcych jej poprzednikom skandali obyczajowych. Takiej królowej ówczesne brytyjskie społeczeństwo – purytańskie w swych obyczajach – potrzebowało, taką ją pokochało, i taką rolę brytyjskiego monarchy służącego radą i otaczającego naród troską kontynuowali jej następcy.
Ciekawostka: królowa Wiktoria była pierwszą monarchinią uwiecznioną na znaczku pocztowym, gdyż to właśnie za jej panowania wprowadzono to innowacyjne wówczas rozwiązanie.
Król Jerzy VI
Jednym z najbardziej niezwykłych władców w historii Wielkiej Brytanii był ojciec królowej Elżbiety II, Jerzy VI. W jego biografii skrywa się bowiem wiele niespodziewanych splotów okoliczności. Urodzony w dniu 34. rocznicy przedwczesnej śmierci męża królowej Wiktorii, jako jej prawnuk, otrzymał ku ogromnej radości monarchini imię po pradziadku – Albert. Ojciec przyszłego króla, Jerzy V, to właśnie w dorastającym Albercie widział swojego następcę.
Jako drugi syn, nie był jednak prawdopodobnym następcą tronu, który miał przypaść w udziale jego starszemu bratu, księciu Edwardowi. Będąc dopiero kolejnym w drodze do sukcesji mógł dość swobodnie decydować o swoich losach, w tym o wyborze małżonki. Elżbieta Bowes-Lyon, którą pokochał niemal od pierwszego wejrzenia, odrzuciła jednak dwukrotnie jego oświadczyny, ponieważ darzyła już wówczas uczuciem jego starszego brata. Dopiero trzecia próba zyskania aprobaty Elżbiety uwieńczona została sukcesem. Zdaje się zatem, że zarówno w sprawach korony, jak i serca, zawsze zaczynał z drugiej lokaty, jednak w obu przypadkach ostatecznie to jemu przypadły najwyższe godności… Choć za każdym razem nie obyło się bez zawirowań losu.
Bezpośrednio po śmierci ojca Alberta, króla Jerzego V, w 1936 roku na tron wstąpił książę Edward. Niechętny jednak nowym obowiązkom oraz darzący szczególnym uczuciem Amerykankę, Wallis Simpson, która była wówczas powtórnie zamężną, nie zyskał aprobaty brytyjskiego społeczeństwa, premiera oraz jego gabinetu. Plotki o planowanym ślubie tylko zaogniły krytykę nowego władcy Wielkiej Brytanii, który w niespełna rok po wstąpieniu na tron, podpisał dokumenty abdykacyjne, nie doczekawszy oficjalnej ceremonii koronacji. Tym samym, korona przypadła w udziale Albertowi, który przyjął imię Jerzy VI.
Nowy król stanął wkrótce w obliczu ogromnego wyzwania, przeprowadzenia kraju i narodu przez okres II Wojny Światowej, choć sam nigdy nie był przygotowywany do pełnienia tak ważnej funkcji. Od urodzenia będący słabego zdrowia Jerzy VI wyraźnie osłabł w tym czasie, poświęcając się w pełni sprawom kraju, a problemy ze zdrowiem pogłębiły się, doprowadzając do jego przedwczesnej śmierci. W sercach Brytyjczyków pozostał jednak jako ten, który miłość do Wielkiej Brytanii przedkładał nad wszystko inne, nawet za cenę swojego zdrowia, co pozwoliło odbudować i utrzymać pozycję monarchii po skandalicznej abdykacji Edwarda VIII.
Jeśli masz ochotę zgłębić więcej ciekawostek na temat Wielkiej Brytanii, zajrzyj do naszych innych artykułów. Na naszym blogu znajdziesz m.in. 5 ciekawostek o brytyjskiej rodzinie królewskiej oraz o urodzinach Elżbiety II.
Zdjęcie: Mike z Pexels