Interpunkcja angielska w dużej mierze przypomina zasady stosowane w języku polskim, choć nie zawsze – z tych różnic warto zdawać sobie sprawę 🙂
Problemy z interpunkcją (nie tylko) angielską
Interpunkcja angielska, polska, francuska, każda inna służy przede wszystkim bardziej wyrazistej komunikacji, przejrzystości wypowiedzi. Pauzy, których znakiem są kropki, przecinki, średniówki, służą przede wszystkim do wzięcia oddechu i oddzielenia jednej części zdania od drugiej. To oddzielenie jednak może mieć niemały wpływ na semantykę wypowiedzi (znaczenie słowa w kontekście). Pauza może dzielić, jak i łączyć. Interpunkcja może więc wskazywać na istotne połączenia między poszczególnymi częściami zdania lub całej wypowiedzi. Bardzo często jest jednak także sygnałem nowej myśli i wątku.
Komunikuj się z głową
Interpunkcja angielska służy również celom retorycznym, a więc specyficznemu oddziaływaniu na odbiorcę. To, czy pojawi się pauza przed wskazaniem imienia odbiorcy, do którego mówisz będzie miało znaczenie dla charakteru wypowiedzi: bardziej informacyjnego, rozkazującego. Podobnie będzie, gdy wołacz zostanie od reszty zdania oddzielony przecinkiem. Jeśli go nie będzie, wypowiedź natychmiast łagodnieje. Warto na takie elementy zwracać uwagę, bo w dużej mierze to od stosowanych przez nas pauz zależy efekt, jaki osiągniemy. Interpunkcja sygnalizuje także intonację – czy prowadzimy nasz głos do góry (do pytania) czy sukcesywnie go obniżamy (zmierzając do zdania oznajmującego).
Zasady interpunkcji angielskiej
Interpunkcja angielska jest podobna do polskiej, ale nie rządzi się tymi samymi zasadami. Jak zgodnie z interpunkcją angielską, stosować konkretne znaki?
-
- Kropka to przede wszystkim znak przestankowy sygnalizujący zakończenie myśli. Stosujemy ją przede wszystkim na końcu zdania, zaznaczając także intonację opadającą. W interpunkcji angielskiej (podobnie jak polskiej) często kropki stosuje się także w skrótach (np. p.m.). Jeśli cytujesz, warto pamiętać, że kropkę stosuje się przed cudzysłowem, a nie za nim ( w Polsce często zasada jest odwrotna).
-
- Przecinek to sygnał oddechu, krótszej przerwy niż w przypadku pauzy sygnalizowanej kropką. Przecinek stosujemy, by oddzielić od siebie poszczególne elementy zdania, szczególnie jeśli jest to konstrukcja współrzędnie lub podrzędnie złożona. Przecinek stosujemy przede wszystkim przed spójnikami takimi jak “and”, “but”, “so”, “or”, “nor”, “yet” lub “for”. Tutaj pojawia się różnica – w polszczyźnie przed “i” nie stosujemy przecinka, w interpunkcji angielskiej występuje on przed „and”. Po przecinek należy sięgać również, gdy wprowadzamy do zdania nową informację, na przykład przez konstrukcję „which”, „who”, „when” itp. Przecinek stosujemy również przy wyliczeniach więcej niż 2 elementów. Bardzo ważne jest stosowanie przecinka, gdy zwracamy się do jakiejś osoby. Umieszczać go należy między imieniem a pozostałą częścią zdania.
-
- Średnik stosowany jest rzadziej, natomiast jego rola polega na podkreśleniu połączenia między jednocześnie niezależnymi zdaniami składowymi. Zamiast stosować spójnik, którego użycie mogłoby okazać się nienaturalne, można sięgnąć właśnie po średnik. Wszystko zależy jednak od efektu, jaki chce się osiągnąć. Jeśli chcesz podkreślić jakiś stosunek wynikowy, przyczynowo-skutkowy, lepiej postawić na spójnik zamiast średnika. Średnik świetnie natomiast sprawdza się przy tworzeniu różnego rodzaju list, wyliczeń składających się niekoniecznie z pojedynczych słów.
-
- Dwukropek stosujemy przede wszystkim, aby zasygnalizować wyliczenie czegoś. Ewentualnie może posłużyć także do wprowadzenia zdania składowego, które rozszerza pierwszą wypowiedzi.
-
- Znaki zapytania i wykrzykniki po angielsku stosujemy tak samo jak w polszczyźnie. W interpunkcji angielskiej istnieje także “(!)”, który jest sygnałem sarkazmu i ironii. Szczególnie z wykrzyknikami należy uważać. We współczesnym języku, szczególnie social mediów i komunikacji internetowej, zaobserwować można wyraźną tendencję do nadużywania tej formy interpunkcji.
Problematyczny apostrof
Najtrudniejszym do stosowania dla Polaków w interpunkcji angielskiej jest apostrof, który w polszczyźnie jest stosowany jedynie w odniesieniu do nazw obcych.
-
- Apostrof w języku angielskim stosuje się między innymi do tworzenia skróconych form z czasownikami posiłkowymi (“She’s” zamiast “She is”, “I’ll” zamiast “I will”).
-
- Apostrof po angielsku pozwala nam także na zasygnalizowanie, że coś jest czyjeś (“Ann’s book is a fabulous novel”). Warto pamiętać, że w przypadku rzeczowników zakończonych już na “s” apostrof umieszczamy po tej literze (“Jones’ parents”).
Tego typu konstrukcje nie są dla Polaków naturalne, dlatego też sprawiają nam najwięcej kłopotów. Tych kilka podstawowych zasad powinno jednak pomóc w opanowaniu reguł stosowania apostrofu.
Zdjęcie: cottonbro | Pexels