Legendy to historie przekazywane z pokolenia na pokolenie, które traktują o władcach, bohaterach, mędrcach, znanych przestępcach, świętych i innych osobach lub miejscach związanych z danym krajem. W każdej z nich znajdziemy garść prawdy, ale niejednokrotnie również magii i czarów. Z pewnością większość dzieci zna polskie legendy o królu Popielu, Smoku Wawelskim czy Panu Twardowskim. Czy jednak poznaliście najsłynniejsze brytyjskie legendy? W dzisiejszym wpisie przybliżymy Wam historie, które mieszkańcy Wielkiej Brytanii przekazują sobie z pokolenia na pokolenie.
Legenda o ptakach z Tower
Tower of London (Pałac i Twierdza jej Królewskiej Mości, czyli Her Majesty’s Royal Palace and Fortress the Tower of London) to pałacowa budowla obronna monarchów Anglii, która została wybudowana w 1078 roku dla Wilhelma Zdobywcy – króla Anglii i księcia Normandii. Już od epoki wiktoriańskiej przekazywano sobie opowieść o tym, że kruki mieszkające na londyńskiej Tower są gwarantem przetrwania brytyjskiego imperium. Kruki pojawiły się tam o wiele wcześniej, za czasów panowania Karola II.
Jedna z wersji legendy mówi o tym, że pierwszy królewski astronom, John Flamsteed, skarżył się królowi na dzikie kruki, utrudniające mu obserwację nieba z Białej Wieży. Władca nie darzył kruków szczególną sympatią, dlatego rozkazał zabić ptaki. Astronom jednak ostrzegł króla, że zabicie kruków może sprowadzić na królestwo nieszczęście. Król zadumał się, po czym postanowił przenieść obserwatorium do Greenwich. Kruki mogły więc pozostać w Tower of London, a Karol II zapowiedział, że od tej pory, dla bezpieczeństwa monarchii na terenie Tower ma mieszkać na stałe co najmniej 6 kruków.
Do dnia dzisiejszego mówi się, że gdy wszystkie kruki opuszczą to miejsce, Londyn upadnie. Aby tak się nie stało, od tamtego czasu na terenie angielskiej budowli żyje w dostatku 7 kruków (jeden jest krukiem zapasowym) rozpieszczanych przez osobistego opiekuna (ang. Ravenmaster), których skrzydła podcięto, aby żaden z nich nie opuścił tego miejsca. Udało się to pewnego razu krukowi o imieniu Grog, który po 21 latach życia na terenie Tower uciekł i zamieszkał… w angielskim pubie niedaleko dawnego domu.
król – king
kruk – crow
kruki z Tower of London – ravens of the Tower of London
wieża – tower
Legenda o Czarnobrodym
Dawno, dawno temu, a dokładniej na przełomie XVII i XVIII wieku, na Morzu Karaibskim grasował pirat nazywany Czarnobrodym – największy w tamtych czasach wróg korony brytyjskiej. Edward Teach (lub według innych Thatch) przed rozpoczęciem swej pirackiej kariery służył na statku, który przejął po buncie, jaki wywołał na pokładzie. Początkowo napadał na statki na zlecenie ówczesnego króla Anglii. Był świetnym strzelcem, szermierzem i… aktorem. Gdy wchodził na pokład atakowanego statku, zwyczajowo umieszczał pod swoim pirackim kapeluszem zwój tlącego się lontu, który nasączał mieszanką mleka wapiennego i saletry. Sprawiało to, że pojawieniu się Czarnobrodego na pokładzie towarzyszył gęsty, ciemny obłok dymu, co z pewnością budziło grozę wśród załóg napadanych okrętów.
Kapitan pirackiego statku o nazwie Queen Anne’s Revenge (czyli Zemsta Królowej Anny) wysyłał również swoich marynarzy do licznych portów, gdzie mieli głosić o jego nadnaturalnych zdolnościach, niezliczonych zwycięstwach i podłości. Wierzono, że zaprzedał on duszę diabłu. Na długiej, czarnej brodzie pirat wiązał warkoczyki i czerwone wstążki, a także odpalone lonty, co nadawało mu wyglądu szaleńca, po którym można spodziewać się wszystkiego. Ale tego, że Czarnobrody postanowi sprawdzić, jak jest w piekle, nie mogli się spodziewać nawet członkowie jego licznej (400-osobowej) pirackiej załogi.
Aby zobaczyć, jak wygląda piekło, Czarnobrody nakazał swoim ludziom zejść pod pokład i podpalić siarkę. Toksyczny, duszący dym szybko wypełnił pomieszczenie, w którym piracki kapitan wytrzymał najdłużej z wszystkich, wzmacniając legendę o swej nieśmiertelności. W tę uwierzył i on sam, decydując się na potyczkę z dwoma okrętami dowodzonymi przez angielskiego porucznika Roberta Maynarda. Czarnobrody zginął, a jego największy skarb, wart na obecne czasy około 6 milionów funtów, nigdy nie został odnaleziony.
pirat – pirate
statek piracki – pirate ship
załoga – crew
broda (zarost) – beard
Wiedźma z Wookey Hole
W pewnej wapiennej jaskini niedaleko wsi Wookey Hole, wyrzeźbionej przez rzekę Axe, mieszkała bardzo stara, zła wiedźma. Jej nienawiść do ludzi wynikała z faktu, iż jako zakochana młódka została porzucona przez swego wybranka. Od tamtej pory czarownica postanowiła robić wszystko, by pośród okolicznej ludności nikt nie był szczęśliwy, gdy ona cierpi. Rzucała czary i przekleństwa, które uprzykrzały życie mieszkańcom Wookey Hole. Jeden ze złych uroków trafił w parę narzeczonych, której związek zakończył się w dramatycznych okolicznościach. Młody mężczyzna został sam i postanowił, że miłość jego życia na zawsze pozostanie jedyną osobą w jego sercu, po czym wstąpił do klasztoru i został egzorcystą.
Po latach cierpień, przerażeni wieśniacy z Wookey Hole poprosili o pomoc opata z Glastonbury, który posłał do wsi ojca Bernarda – Benedyktyna znanego z przeganiania nieczystych mocy. Mnich polał złą czarownicę święconą wodą, co sprawiło, że kobieta zamieniła się w kamień. Tym samym zemścił się na wiedźmie, przez którą za czasów młodości utracił ukochaną. Po dziś dzień w jaskini niedaleko Wookey Hole odnaleźć można stalagmit, przypominający swym kształtem okrutną czarownicę.
czarownica – witch
mnich – monk
jaskinia – cave
kamień – stone
Legendy i podania są ważnym elementem kultury Wielkiej Brytanii. Nic więc dziwnego, że z tych ziem pochodzi wielu znamienitych poetów i pisarzy. Ich twórczości z pewnością sprzyjała magia tych miejsc, która wypełnia opowieści o legendarnych brytyjskich postaciach. Zachęcamy do zgłębiania tematu brytyjskich legend, które pozwolą Wam lepiej poznać historię i wierzenia mieszkańców Zjednoczonego Królestwa.