Past Simple czy Present Perfect? To pytanie potrafi nieźle namieszać w głowie – zwłaszcza że Present Perfect nie ma prostego odpowiednika w języku polskim. O ile Past Simple można jeszcze jako tako porównać do naszego czasu przeszłego, to Present Perfect działa na zupełnie innych zasadach. Klucz? Konsekwencje! Jeśli dana czynność wciąż ma wpływ na teraźniejszość, właśnie ten czas przychodzi z pomocą. Różnic jest więcej, ale spokojnie – wszystko wytłumaczymy jasno i na przykładach. Czytaj dalej!
Past Simple a Present Perfect – jak je odróżnić?
Rozróżnianie między Past Simple a Present Perfect zazwyczaj sprawia sporo trudności, nawet na profesjonalnych kursach angielskiego dla dzieci. Nic w tym dziwnego – ten drugi czas po prostu nie występuje w języku polskim.
Czy da się ułatwić sobie i dziecku rozróżnianie Past Simple i Present Perfect? Tak! Wystarczy, że nauczycie się najważniejszych różnic:
- Czas Past Simple: jest to czas przeszły dokonany, mówi o czynnościach zakończonych w przeszłości.
- Czas Present Perfect: jest to czas mówiący o czynnościach w przeszłości, które mają wpływ na teraźniejszość lub trwają do teraz.
I to jest zasadniczo największa różnica – kluczem jest nauczyć się ją rozpoznawać w praktyce i to właśnie ta umiejętność może być wyzwaniem.
Sprawdź też:⤵️
Past Simple – kiedy używamy?
Past Simple używamy wtedy, gdy chcemy opowiedzieć o czynnościach w przeszłości, które się zakończyły. Cechą charakterystyczną tego czasu są słowa wskazujące na moment wykonania czynności, np. „last Sunday”. Jeśli widzisz takie określenie, to na pewno do zastosowania będzie właśnie Past Simple. Równocześnie pamiętaj, że często moment wykonania czynności może być podany w domyśle lub wynikać z kontekstu, dlatego:
Jeżeli widzisz np. „yesterday, last week, on Sunday” i podobne określenia (lub jesteś w stanie je sobie wyobrazić w kontekście zdania), to na pewno należy użyć czasu Past Simple.
Jeżeli nie widzisz np. „yesterday, last week, on Sunday” to niekoniecznie znaczy, że należy użyć Present Perfect.
Past Simple w pigułce – zastosowania i przykłady
Przykłady zdań
✅ „I was in the cinema yesterday” – „Byłam wczoraj w kinie”
✅ „He played football three times last week” – „W zeszłym tygodniu grał w piłkę nożną trzy razy”
Najczęstsze błędy
❌ „I didn’t saw him (yesterday)”
✅ „I didn’t see him (yesterday)”
❌ „I have seen him yesterday”
✅ „I saw him yesterday”
Sprawdź też: ⤵️
Nauka gramatyki śpiewająco? Znamy muzyczne myki!
Present Perfect – kiedy go stosować?
Czas Present Perfect wykorzystujemy do:
- mówienia o czynnościach w przeszłości, które mają wpływ na teraźniejszość,
- mówienia o czynnościach, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają nadal,
- mówienia o czynnościach rozpoczętych w przeszłości, które zakończyły się w momencie mówienia.
Present Perfect w pigułce. Kompleksowy przewodnik
Przykłady zdań
✅ „I have never been to England” – „Nigdy nie byłem w Anglii”
✅ „I have lived in Cracow for 3 years” – „Od 3 lat mieszkam w Krakowie”
✅ „He have just finished his homework” – „On dopiero co skończył swoje zadanie domowe”
Najczęstsze błędy
❌ „I haven’t saw him recently”
✅ „I haven’t seen him recently”
❌ „I didn’t see him (recently)”
✅ „I haven’t seen him (recently)”
❌ „Did you ever eat sushi?”
✅ „Have you ever eaten sushi?”
Sprawdź też: ⤵️
Jak nauczyć się mówić po angielsku? 7 kroków do swobodnej komunikacji
Past Simple a Present Perfect – kluczowe różnice
Omówiliśmy oba czasy angielskie z osobna. Przyjrzyjmy się zatem bezpośrednim różnicom między Past Simple i Present Perfect.
Czas określony vs. nieokreślony
Po pierwsze, czas Past Simple jest czasem określonym → wiemy, kiedy wydarzyła się czynność, o której mówimy. Czas Present Perfect jest za to czasem nieokreślonym → nie podajemy dokładnego momentu, a najważniejsze jest to, że coś się stało, a nie kiedy się stało.
Z tego naturalnie wychodzą nam określniki obu czasów:
|
Present Perfect a Past Simple |
|
|
Określniki Present Perfect |
Określniki Past Simple |
|
|
Czy efekt jest widoczny w teraźniejszości?
Druga różnica dotyczy widoczności efektów omawianej czynności. W Present Perfect widać konsekwencje danej aktywności, w Past Simple nie.
Porównanie na prostych przykładach
✅ „Have you been to Paris?” – „Czy kiedykolwiek byłeś w Paryżu?”
✅ „Did you go to Paris last year?” – „Czy byłeś w Paryżu w zeszłym roku?”
✅ „I have finished my homework” – „Skończyłem zadanie domowe (więc mam czas, żeby z Tobą gdzieś wyjść)”
✅ „I finished my homework” – „Skończyłem zadanie domowe” (w domyśle w konkretnym momencie w przeszłości)
Sprawdź też: ⤵️
Reported speech – mowa zależna w języku angielskim
Typowe pułapki i błędy
Do typowych pułapek i błędów należą:
- nierozróżnianie pomiędzy czasem Present Perfect a Past Simple → użycie złego czasu, np. ❌
„I have done my homework yesterday”lub ❌„Did you ever eat sushi?” - stosowanie złej formy czasownika → ❌
„I have did my homework”
Zasadniczo błędy wynikają albo z doboru złego czasu do sytuacji, albo po prostu z niewystarczającego oswojenia się z odmianą czasowników i bezpośrednio tymi czasami. Sama znajomość czasowników nieregularnych i odmiany czasowników regularnych oraz zasad doboru formy do czasu nie wystarcza – za teorią musi iść praktyka, która sprawi, że dla dziecka poprawny dobór czasownika stanie się czymś naturalnym.
Kiedy można użyć obu i nie popełnić błędu?
Możesz użyć obu czasów, chociażby w pytaniach – nie popełnisz w ten sposób błędu, pamiętaj jednak, że na podstawie wykorzystanego czasu uzyskasz inną odpowiedź. Na przykład:
✅ „Have you been to Paris?” – „Czy kiedykolwiek byłeś w Paryżu?” (w domyśle: kiedykolwiek w życiu).
✅ „Did you go to Paris?” – „Czy byłeś w Paryżu” (w domyśle: w konkretnym momencie).
Ćwiczenia i szybki test na Present Perfect i Past Simple
Chcesz przećwiczyć z dzieckiem wykorzystanie czasów Present Perfect vs. Past Simple? Mamy coś dla Ciebie! Pod poniższym linkiem znajdziesz kilka przydatnych ćwiczeń, które ułatwią Ci to zadanie:
✏️ Ćwiczenia na Present Perfect i Past Simple
Kilka trików pomagających nauczyć się Present Perfect i Past Simple
Ćwiczenia ćwiczeniami – skuteczna nauka jest zdywersyfikowana i zawiera elementy zabawy. Dlatego oprócz klasycznych zadań, przygotowaliśmy dla Ciebie kilka trików, które pomogą Twojemu dziecku opanować różnice pomiędzy Present Perfect i Past Simple:
- Nauka angielskiego z AI – tutaj masz mnóstwo możliwości: możesz generować dodatkowe ćwiczenia, przeprowadzać konwersacje z ChatemGPT, odgrywać scenki – sky’s the limit.
- Nauka angielskiego poprzez słuchanie – podcasty czy audiobooki również będą skuteczne – pomogą dziecku nauczyć się angielskiego w naturalnym kontekście; niestety ta metoda sama w sobie nie wystarczy (a raczej wystarczy, ale zajmie bardzo długo) więc warto ją stosować, ale nie jako jedyny sposób nauki.
- Łamańce językowe – możecie z dzieckiem stworzyć własne łamańce językowe opierające się o użycie czasów Present Perfect i Past Simple; dzięki temu nauka będzie zabawą, a dziecko poćwiczy stosowanie obu czasów.
- Fiszki – fiszki sprawdzą się przede wszystkim do nauki określników obu czasów – jeśli dziecko nauczy się charakterystycznych słów wskazujących na konieczność zastosowania Past Simple lub Present Perfect, to łatwiej mu będzie używać tych czasów w praktyce!
Podsumowanie
Past Simple czy Present Perfect – kiedy używać poszczególnych czasów? Ten pierwszy stosujemy do czynności dokonanych w określonym momencie w przeszłości; ten drugi, do czynności, które dopiero co się zakończyły lub odbywały się w przeszłości i mają wpływ na teraźniejszość. Dzięki zwrotom określającym czas wykonania czynności łatwiej jest się nauczyć rozróżniać te czasy, ale kluczem jest praktyka: osłuchanie się z językiem i wykonywanie ćwiczeń!
Odkryj supermoce naszej metody: ⤵️