Nauka sama w sobie może być traktowana w kategorii podnoszenia kwalifikacji potrzebnych do osiągnięcia jakiegoś celu, ale też procesu, który w bardzo naturalny sposób rozwija nasze umiejętności. Z jednej strony obowiązek, z drugiej – wyzwanie, a nawet przygoda, która w zasadzie nigdy się nie kończy. Jakie podejście będzie najefektywniejsze w nauce języka angielskiego? Ciekawym konceptem jest tutaj growth mindset.
Growth mindset – co to takiego?
Growth mindset to po prostu nastawienie na stały rozwój, wolność umysłu, który może pracować jak mięsień – im bardziej się go trenuje, tym lepsze daje wyniki w przyszłości. Jego przeciwieństwem jest fixed mindset, w którym wychodzi się z założenia, że nasza inteligencja, nasze możliwości rozwoju, są stałe. W tym podejściu uważa się, że rodzimy się już z jakimiś konkretnymi predyspozycjami, talentami – a jeśli ich nie ma, raczej nie wypracuje nic na siłę.
Growth mindset – jak wspiera nauczanie?
Podejście growth mindset oswaja popełnianie błędów. Zakłada, że błędy są wpisane w proces nauczania i nie należy się ich bać czy wstydzić. Błędy pozwalają wyciągać wnioski i pokazują obszary, które wymagają większej uwagi i pracy. Podczas zajęć języka angielskiego w Early Stage obserwujemy, że dzięki podejściu growth mindset, uczniowie chętniej podejmują wyzwania i nie boją się popełniać błędów. Dużą rolę we wspieraniu tego procesu mają oczywiście rodzice, od których zależy, czy to podejście będzie pielęgnowane również w domu.
Jak wygląda podejście growth mindset w praktyce?
Dla nauczyciela, który świadomie będzie podchodził do stosowania tej koncepcji, nauczanie nie będzie dużym i wymagającym zadaniem. Podstawowe różnice można zauważyć np. w udzielaniu uczniowi informacji zwrotnej.
Dziecku, które przyniesie przygotowany przez siebie rysunek, można przecież powiedzieć po prostu „ale piękny obrazek!”. Można też wykazać znacznie większe zainteresowanie i zapytać przy okazji, co sprawiło uczniowi w tym największą przyjemność lub trudność, pokazać, że widać wysiłek włożony w tę pracę albo podkreślić, że da się zauważyć, że coraz lepiej radzi sobie z rysowaniem w ogóle.
W ten sposób nie tylko pokazujemy dziecku wyraźne zainteresowanie jego dziełem, co już samo w sobie jest dla niego dużym wyróżnieniem i ważnym wydarzeniem. Jednocześnie podkreślamy także nowe umiejętności i wartość pracy, jaką wykonało. To z kolei sprawia, że uczeń widzi, że wysiłek związany z rozwojem ma sens i przynosi konkretne efekty.
Growth mindset a nauka języka
Jak stosować podejście growth mindset w nauce języka angielskiego? Zasada jest podobna jak w wyżej opisanych przykładach. Chodzi o to, żeby bardzo mocno koncentrować się na możliwościach ucznia i pokazywać dalsze możliwości jego rozwoju. Jeśli uczeń przyjdzie z informacją, że zdał trudny test z języka angielskiego, to samo stwierdzenie „Dobra robota!” nie wystarczy. Jeśli rodzic lub nauczyciel podkreśli tu, że wie, jak wiele czasu dziecko na to poświęciło, jak wiele wysiłku w to włożyło – to poczuje się ono docenione i będzie bardziej otwarte na kolejne wyzwania.
Growth mindset a radzenie sobie z trudnościami
W koncepcji growth mindset ważne jest umiejętne podchodzenie do napotykanych trudności. Może to być niezdany test, egzamin, ale też po prostu partia materiału, którą ciężko uczniowi przyswoić.
Dla wielu uczniów wyzwaniem w trakcie nauki języka angielskiego jest nauka gramatyki. Niektórzy z nich będą chcieli się poddać, będą mówić, że nauka angielskiego jest nie dla nich. Rolą nauczyciela i rodzica lub opiekuna jest zatem pokazanie, że takie trudności to jeden z etapów przejściowych, że da się je pokonać, a kiedy już się uda – uczeń będzie odczuwać jeszcze większą dumę i satysfakcję.
Podobnie będzie z każdą inną napotkaną trudnością – z trudnościami w akcentowaniu, rozumieniu ze słuchu, czy samodzielnym budowaniu zdań. W nauce w ujęciu growth mindset nie chodzi o to, aby unikać błędów – chodzi o to, aby działać pomimo nich. Aby przede wszystkim systematycznie działać i nie traktować błędów jako osobistych porażek.
Growth mindset – koncepcja wszechstronna
Growth mindset możemy podsumować słowami Dwecka (2015): „W nastawieniu na wzrost ludzie wierzą, że ich najbardziej podstawowe umiejętności można rozwinąć poprzez poświęcenie i ciężką pracę — umysł i talent to tylko punkt wyjścia. Ten pogląd tworzy zamiłowanie do nauki i odporność, która jest niezbędna do wielkich osiągnięć”.
Jak widać, podejście growth mindset to tak naprawdę rozwiązanie, które nie musi – a nawet nie powinno – ograniczać się jedynie do nauki języka angielskiego. Pokazuje ono bardziej kompleksowe zachowania, sposoby radzenia sobie z wyzwaniami, błędami i uczeniem się. Uczeń, który będzie bardziej wierzył we własne możliwości (a jednocześnie będzie świadomy tego, że nie wszystko przychodzi z łatwością i czasami może kosztować go to sporo pracy), będzie cierpliwie przyswajał wiedzę i odważnie stosował ją w praktyce 🙂
Zdjęcie: Singkham | Pexels