Jako rodzice zadajemy sobie niezliczoną ilość pytań dotyczących wychowania i edukacji dziecka. Zazwyczaj chętnie uczymy się na błędach i nie boimy się eksperymentów, o ile tylko nie dotyczą one naszych dzieci 🙂 W końcu chcemy dla nich jak najlepiej! Być może na liście Waszych pytań znajdzie się nauka angielskiego i właściwy moment rozpoczęcia edukacji językowej dziecka. Czy warto mówić do niego, jeszcze przed narodzinami? Kiedy zapisać na kurs angielskiego? A może byłoby najlepiej porozumiewać się ze swoją pociechą jedynie w języku obcym?
Sporo wiedzy o tym, jak dzieci uczą się języka, dostarczają badania nad dziećmi bilingwalnymi, ale nie są one idealne – jeśli Twoje dziecko ma oboje rodziców posługujących się tym samym językiem, nauka angielskiego lub innego języka będzie zachodziła w innym momencie i w nieco inny sposób. Spróbujmy zatem odpowiedzieć sobie na fundamentalne pytanie, kiedy zacząć edukację językową dziecka.
Prawdy i mity o nauce angielskiego
Rozważania zacznę od parafrazy ciekawych porad, na jakie można natrafić w internecie.
Czytanie bajek i śpiewanie piosenek w języku obcym już od pierwszych dni życia dziecka pozwoli przyzwyczaić maluszka do wymowy i akcentu, dzięki czemu edukacja językowa w późniejszych latach będzie łatwiejsza.
MIT! Taka praktyka nie znalazła potwierdzenia w żadnych badaniach. Jest to trudno udowodnić, by mówienie kilku słów (no właśnie, ilu właściwie?), nie będąc natywnym mówcą języka miało znaczący wpływ na edukację językową.
Dzieci w pierwszym etapie życia uczą się poprzez zabawę w domu. Warto zatem podczas zabaw czy wspólnego spędzania czasy od najmłodszych lata zwracać się do dziecka naprzemiennie używając języka ojczystego i obcego.
MIT! O ile pierwsza część tej teorii jest niepodważalną prawdą dotyczącą nauki języka, o tyle drugi element nie jest naturalnym następstwem. Dlaczego ta sama osoba miałaby mówić raz w jednym, a raz w drugim języku? Czy możemy sobie wyobrazić taką sytuację w naturalnych warunkach?
W drugim roku życia dziecko nadal uczy się błyskawicznie i bardziej interaktywnie. Pomiędzy pierwszym a drugim rokiem życia powinno wymawiać już świadomie kilkanaście słów. Mogą być to już również słowa w języku obcym.
MIT! Postawiona jest teza, że aktywność uczenia się polega jedynie na artykułowaniu słów. Dość kategorycznie brzmi także stwierdzenie, ile słów powinno wymawiać dziecko w danym wieku. Żaden profesjonalny (neuro)logopeda nie pokusi się o podawanie liczby słów, które wypowiada człowiek w różnych okresach życia – byłoby to zbyt ryzykowne, gdyż zależy od indywidualnych predyspozycji.
Świadoma nauka angielskiego od najmłodszych lat
Wiemy już, że ostrożnie należy podchodzić do porad i wyznaczników tempa nauki języka rodem z internetu. Jak zatem nie dać się zwariować?
Zawsze warto obserwować swoją pociechę i posiłkować się zdrowym rozsądkiem. Kiedy uczymy się języka w sposób następczy (a nie symultaniczny, jak w rodzinach dwujęzycznych), dobrze rozpocząć naukę w momencie, gdy maluch w miarę swobodnie porozumiewa się już w języku ojczystym. Dziecko, które nie do końca jest zainteresowane nauką języka obcego, nie powinno być do niej przymuszane. Można natomiast wyznaczyć dwa momenty w edukacji językowej, kiedy szczególnie warto do niej zachęcić.
Pierwszym z nich jest rozpoczęcie edukacji przedszkolnej – na tym etapie dziecko uczy się nieformalnie i intuicyjnie, jednak może mieć też bardzo krótką koncentrację i kierować się wyłącznie swoimi preferencjami. Jeśli nie polubi angielskiego, starajmy się nie zniechęcać przymuszając, smęcąc czy zanudzając… Warto dziecko oswajać z angielskim brzmieniem – odkrywać wspólnie język słuchając piosenek czy puszczając bajeczki po angielsku. Osłuchiwanie się jest pierwszym etapem nauki języka ojczystego, świadome słuchanie jest również ważnym elementem w uczeniu się innych języków.
Drugim ważnym momentem jest rozpoczęcie nauki szkolnej – wtedy większość dzieci zna już lekcje angielskiego z przedszkola. Edukacja staje się dużo bardziej formalna, ale korzysta również z wydłużonego czasu koncentracji dziecka na jednym zadaniu. Dzieci na początku edukacji szkolnej nadal przyswajają nową wiedzę bardzo szybko i chłonnie – warto wykorzystać ten potencjał.
O czym pamiętać rozpoczynając naukę angielskiego?
Podejmując decyzję o rozpoczęciu nauki angielskiego, warto pamiętać o kilku punktach:
- Nauczanie najlepiej oddać profesjonalistom – to oni mają największe doświadczenie i mogą w pełni odpowiadać za edukację językową Twojego dziecka.
- Dawaj dziecku wsparcie, celebruj nawet najmniejsze sukcesy – umacnia to poczucie rozwoju.
- Pomagaj budować motywację – pokazuj, dlaczego warto uczyć się języka.
- Zadbaj o różnorodność źródeł angielskiego – lekcje w szkole państwowej to nie wszystko (warto rozważyć angielskie książeczki, gry, filmy, muzykę, podróże do krajów anglojęzycznych…).
- Nie przymuszaj, ale zachęcaj do nauki.
- Nie stwarzaj presji – staraj się nie koncentrować na ocenach, ale na satysfakcji z uczenia, docenianiu podjętego wysiłku, wskazywaniu celu nauki.
I na koniec myśl Amy Chua, autorki „Bojowej pieśni tygrysicy” – książki godnej polecenia wszystkim rodzicom – „Do you know what a foreign accent is? It’s a sign of bravery.” [„Czy wiesz, czym jest zagraniczny akcent? Jest znakiem odwagi.] W pełni się z nią zgadzam i biegnę zapisać swoje dziecko na angielski!
Beata Wysocka, metodyczka Early Stage