A może tak zrobić sobie przerwę od nauki? Gap year to rozwiązanie stosowane najczęściej po zdaniu matury przed rozpoczęciem studiów, choć korzystają z niego jednak także dorośli, świadomie robiąc sobie przerwę od pracy. Czy warto i co taka przerwa może oznaczać w życiu nastolatka?
Gap year – co to jest?
Gap year to świadoma przerwa od nauki lub pracy, którą najczęściej planuje się w między ważnymi etapami w życiu. Przyjmuje się, że trwa ona około roku, choć model ten jest dość umowny i wynika przede wszystkim z tego, że gap year najczęściej dotyczy roku przerwy w nauce. Maturzysta może bowiem zdecydować się na nieprzystąpienie do rekrutacji zaraz po ukończeniu szkoły, ale dopiero w kolejnym roku akademickim.
O ile gap year kojarzy się po prostu z osobami, które nie dostały się na wymarzone studia i w związku z tym decydują się rok poświęcić np. na zwiedzanie świata, pracę zarobkową, wyjazd za granicę w celu doskonalenia języka, o tyle przerwa ta może być także zaplanowana i niekoniecznie związana z niepowodzeniem podczas rekrutacji. Sporo się w tym kontekście mówi o roku oddechu, odpoczynku od deadline’ów, obowiązków, z których trzeba się wywiązywać w tempie, co pozwala odzyskać entuzjazm, którego utratę można obserwować u niektórych nastolatków: https://earlystage.pl/blog/2021/11/09/gdy-nastolatkowi-nic-sie-nie-chce/
Co może dać przerwa od nauki?
Gap year można wykorzystać na wiele różnych sposobów. Wcale nie musi on oznaczać nic nierobienia. Wręcz przeciwnie – chodzi o to, aby wyzwolić się na jakiś czas z rutyny obowiązków i życia według z góry ustalonego planu, a dzięki temu zyskać czas na odkrycie na nowo w sobie entuzjazmu, pasji, motywacji wewnętrznej, która zastępowana wyłącznie zewnętrznym modelem przymusu, kar i nagród może prowadzić do zniechęcenia.
Przyczyn tego, że nastolatek niekiedy nie chce chodzić do szkoły nie można upatrywać jedynie w lenistwie czy burzy hormonów, ale np. schematyczności zajęć, braku poczucia sensowności konkretnych obowiązków, demotywującego środowiska czy problemów zdrowotnych. Więcej o tym pisaliśmy już kiedyś: https://earlystage.pl/blog/2022/02/02/gdy-dziecko-nie-chce-chodzic-do-szkoly/
Trudno wyobrazić sobie przerwę od nauki w trakcie realizowania obowiązku edukacyjnego do 18. roku życia, choć jeśli dostrzegasz poważny problem, warto rozważyć wprowadzenie zmian z modelu nauki dziecka. Gap year w przypadku maturzysty może okazać się jednym z bardziej inspirujących doświadczeń i pozwoli nastolatkowi opowiedzieć sobie na pytanie, w którą stronę w życiu chce dalej iść.
Jak dobrze wykorzystać gap year?
-
- Program z modelu work&travel,
- wyjazd na kurs językowy za granicę,
- praca w charakterze stażysty przy interesującym projekcie,
- warsztaty z interesującej nastolatka dziedziny
to tylko niektóre z wartościowych sposobów na wykorzystanie gap year. Jeśli masz poczucie, że dziecko jest przemęczone, zniechęcone do obowiązków, a do tego wszystkiego właściwie nie wie, co chciałoby tak naprawdę robić w życiu, gap year wydaje się całkiem dobrym pomysłem.
Jeśli jednak mowa tylko o zmęczeniu, być może warto zastanowić się nad jego przyczynami, ponieważ źródłem problemu nie musi być wcale chaos w głowie nastolatka, a brak odpowiedniej rutyny, problemy z wysypianiem się, przeciążenie obowiązkami (np. w formie zajęć dodatkowych) – w takim przypadku dobrze byłoby podjąć nieco inne działania: https://earlystage.pl/blog/2022/02/04/o-przyczynach-zmeczenia-skad-bierze-sie-brak-sil-do-nauki/
Czy przerwy należy się bać?
Przerwy są dobre, pod warunkiem, że umiejętnie korzystamy z danego nam czasu. Jeśli Twoje dziecko nosi się z zamiarem zrobienia sobie takiej przerwy po nauce w szkole ponadpodstawowej, nie bój się tego, ale i nie lekceważ. Porozmawiajcie o tym, zróbcie bilans zysków i strat. Spróbuj jednak pomyśleć (wspólnie z dzieckiem) więcej o potencjalnych zyskach niż stratach. To sprawi, że zachęcisz także i samego nastolatka do tego, by zastanowił się, czego oczekuje od takiej 12-miesięcznej przerwy. Jeśli czuje, że chce:
-
- odzyskać gdzieś zagubiony entuzjazm,
- poświęcić się przez jakiś czas wybranej pasji i zastanowić się, czy nie przełożyć jej na pomysł na przyszłość,
- poszukać pytania, gdzie chce być za czas jakiś i jaka droga go tam zaprowadzi,
- podnieść swoje kompetencje (językowe, techniczne, artystyczne, teatralne), aby zawalczyć o wymarzony kierunek studiów lub pracę
nie blokuj tego. Pozwól, daj szansę, pomóż. Zachęć jednak do tego, żeby gap year nie był rokiem bezczynności, ale twórczego poruszania się w świecie, które może zaowocować planami na przyszłość. Dzięki temu zminimalizujesz ryzyko, że rok będzie „stracony”. Musisz jednak liczyć się z tym, że nawet twórcze podejście do gap year może nie rozwiązać wszystkich problemów, więc warto rozmawiać z nastolatkiem i dociekać, co jest powodem takich, a nie innych planów życiowych lub ich braku.
Zdjęcie: Te lensFix | Pexels